ვალდებულებითი ურთიერთობა კრედიტორსა და მოვალეს შორის
ვალდებულებითი ურთიერთობა კრედიტორსა და მოვალეს შორის წარმოშობილი ურთიერთობაა, ამიტომ მას ფარდობითი ურთიერთობა ეწოდება და უფლებამოსილ პირის მოთხოვნა შეზღუდულია მოვალით.
ვალდებულების ძალით კრედიტორი უფლებამოსილია მოსთხოვოს მოვალეს რაიმე მოქმედების შესრულება. შესრულება შეიძლება გამოიხატოს მოქმედებისაგან თავის შეკავებაშიც.ვალდებულებით-სამართლებრივი ურთიერერთობის მხარეები არიან ერთი მხრივ მოვალე, რომელსაც გააჩნია ვალდებულება და მეორე მხრივ კრედიტორი, რომელსაც გააჩნია მოთხოვნის უფლება. მოვალის ვალდებულება ყოველთვის შეესაბამება კრედიტორის მოთხოვნის უფლებას. არ არსებობს ვალდებულება მოთხოვნის უფლების გარეშე და შესაბამისად არ არსებობს მოთხოვნის უფლება, ვალდებულების გარეშე.
ვალდებულებითი ურთიერთობის ფარგლებში, კრედიტორი, ვალდებულების არსებობის საფუძველზე, უფლებამოსილია მოსთხოვოს მოვალეს ამ ვალდებულების შესრულება. კრედიტორის მოთხოვნის უფლება გულისხმობს მის უფლებამოსილებას, სასამართლოს მეშვეობით, იძულებითი ღონისძიებების გატარებით, დაიკმაყოფილოს თავისი მოთხოვნა.თუ მსესხებელი არ დააბრუნებს სესხს, გამსესხებელი უფლებამოსილი იქნება სასამართლოში სარჩელის შეტანის გზით დაიკმაყოფილოს თავისი მოთხოვნა იძულებითი წესით.
ვალდებულების ძალით კრედიტორი უფლებამოსილია მოსთხოვოს მოვალეს შესრულება, რომელიც შეიძლება გამოიხატოს, როგორც აქტიური მოქმედებით („მოქმედების შესრულებით“), ისე უმოქმედობითაც.შესრულებაში გარკვეული შედეგი იგულისხმება. მაგ: ნივთის გადაცემა, ფულის გახადა, ქონებისთვის ზიანის მიყენების შეწყვეტა და ა.შ.
წარმოშობის მიხედვით შეიძლება გამოვყოთ სამი სახის ვალდებულება :
1)გარიგების საფუძველზე წარმოშობილი ვალდებულებები– ვალდებულება შეიძლება წარმოიშვას კერძო სამართლის სუბიექტების ნების საფუძველზე. მაგ: ნასყიდობის ხელშეკრულება, ქირავნობა, იჯარა, ჩუქება,ლეგატი და ა.შ
2)კანონისმიერი ვალდებულებები– ისეთი ვალდებულებები, რომლებიც პირდაპირ კანონიდან გამომდინარეობს, მაგ: დელიქტები, უსაფუძვლოდ გამდიდრებიდან გამომდინარე ვალდებულებები და ა.შ.
3)წინარე სახელშეკრულებო ურთიერთობიდან გამომდინარე ვალდებულება.
თუ მოხდა ისე, რომ მხარეთა ნების საფუძველზე განხორციელდა ხელშეკრულების მოსამზადებელი სამუშაოები და ერთ-ერთი ხელშეკრულების მხარის ბრალეული ქმედებების შედეგად ხელშეკრულება არ დაიდო, მაშინ ხელშეკრულების მომზადების საფუძველზე წარმოშობილი ხარჯები უნდა აანაზღაუროს ამ მხარემ.
ვალდებულებები შეიძლება დაიყოს ძირითად და დამატებით ვალდებულებებად.ძირითადი ვალდებულებები– მაგ: ნასყიდობის ხელშეკრულბიდან გამომდინარე ნივთის გადაცემა, სესხის ხელშეკრულებიდან გამომდინარე სესხის დაბრუნება. დამატებითი ვალდებულებები– მაგ: ნივთის დამონტაჟება, სესხის ხელშეკრულებიდან გამომდინარე პროცენტის გადახდა და ა.შ.
ცალმხრივი ვალდებულებითი ურთიერთობის დროს ერთ მხარეს აქვს მხოლოდ ვალდებულება, ხოლო მეორეს მხოლოდ მოთხოვნის უფლება. ხოლო ორმხირვი(მრავალმხრივი) ვალდებულებითი ურთიერთობის დროს ორივე მხარეს აქვს, როგორც ვალდებულება ისე მოთხოვნის უფლება.
და ბოლოს ,კეთილსინდისიერების პრინციპი ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პრინციპია კერძო სამართალში, მათ შორის ვალდებულებით სამართალში.სამართლებრივი ურთიერთობის მონაწილენი ვალდებულნი არიან კეთილსინდისიერად განახორციელონ თავიანთი უფლებები და მოვალეობანი.
დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.
ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში; ადმინისტრაციულ ორგანოებში,საელჩო,საკონსულო,იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში; სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;სტრასბურგის-ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით
საქართველოში 599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
მსგავსი სიახლეები
ადვოკატის ნომერი, ცნობილი ადვოკატები საქართველოში, ცნობილი ადვოკატი საქართველოში, უძლიერესი ადვოკატის ნომერი599505578, ახალგაზრდა ადვოკატები, საერთაშორისო ადვოკატები, სანდო ადვოკატი, საადვოკატო ბიურო, იურიდიული კომპანია, საადვოკატო, ადვოკატი, ადვოკატი იტ
ვალდებულებითი ურთიერთობა კრედიტორსა და მოვალეს შორის წარმოშობილი ურთიერთობაა, ამიტომ მას ფარდობითი ურთიერთობა ეწოდება და უფლებამოსილ პირის მოთხოვნა შეზღუდულია მოვალით.
ვალდებულების ძალით კრედიტორი უფლებამოსილია მოსთხოვოს მოვალეს რაიმე მოქმედების შესრულება. შესრულება შეიძლება გამოიხატოს მოქმედებისაგან თავის შეკავებაშიც.ვალდებულებით-სამართლებრივი ურთიერერთობის მხარეები არიან ერთი მხრივ მოვალე, რომელსაც გააჩნია ვალდებულება და მეორე მხრივ კრედიტორი, რომელსაც გააჩნია მოთხოვნის უფლება. მოვალის ვალდებულება ყოველთვის შეესაბამება კრედიტორის მოთხოვნის უფლებას. არ არსებობს ვალდებულება მოთხოვნის უფლების გარეშე და შესაბამისად არ არსებობს მოთხოვნის უფლება, ვალდებულების გარეშე.
ვალდებულებითი ურთიერთობის ფარგლებში, კრედიტორი, ვალდებულების არსებობის საფუძველზე, უფლებამოსილია მოსთხოვოს მოვალეს ამ ვალდებულების შესრულება. კრედიტორის მოთხოვნის უფლება გულისხმობს მის უფლებამოსილებას, სასამართლოს მეშვეობით, იძულებითი ღონისძიებების გატარებით, დაიკმაყოფილოს თავისი მოთხოვნა.თუ მსესხებელი არ დააბრუნებს სესხს, გამსესხებელი უფლებამოსილი იქნება სასამართლოში სარჩელის შეტანის გზით დაიკმაყოფილოს თავისი მოთხოვნა იძულებითი წესით.
ვალდებულების ძალით კრედიტორი უფლებამოსილია მოსთხოვოს მოვალეს შესრულება, რომელიც შეიძლება გამოიხატოს, როგორც აქტიური მოქმედებით („მოქმედების შესრულებით“), ისე უმოქმედობითაც.შესრულებაში გარკვეული შედეგი იგულისხმება. მაგ: ნივთის გადაცემა, ფულის გახადა, ქონებისთვის ზიანის მიყენების შეწყვეტა და ა.შ.
წარმოშობის მიხედვით შეიძლება გამოვყოთ სამი სახის ვალდებულება :
1)გარიგების საფუძველზე წარმოშობილი ვალდებულებები– ვალდებულება შეიძლება წარმოიშვას კერძო სამართლის სუბიექტების ნების საფუძველზე. მაგ: ნასყიდობის ხელშეკრულება, ქირავნობა, იჯარა, ჩუქება,ლეგატი და ა.შ
2)კანონისმიერი ვალდებულებები– ისეთი ვალდებულებები, რომლებიც პირდაპირ კანონიდან გამომდინარეობს, მაგ: დელიქტები, უსაფუძვლოდ გამდიდრებიდან გამომდინარე ვალდებულებები და ა.შ.
3)წინარე სახელშეკრულებო ურთიერთობიდან გამომდინარე ვალდებულება.
თუ მოხდა ისე, რომ მხარეთა ნების საფუძველზე განხორციელდა ხელშეკრულების მოსამზადებელი სამუშაოები და ერთ-ერთი ხელშეკრულების მხარის ბრალეული ქმედებების შედეგად ხელშეკრულება არ დაიდო, მაშინ ხელშეკრულების მომზადების საფუძველზე წარმოშობილი ხარჯები უნდა აანაზღაუროს ამ მხარემ.
ვალდებულებები შეიძლება დაიყოს ძირითად და დამატებით ვალდებულებებად.ძირითადი ვალდებულებები– მაგ: ნასყიდობის ხელშეკრულბიდან გამომდინარე ნივთის გადაცემა, სესხის ხელშეკრულებიდან გამომდინარე სესხის დაბრუნება. დამატებითი ვალდებულებები– მაგ: ნივთის დამონტაჟება, სესხის ხელშეკრულებიდან გამომდინარე პროცენტის გადახდა და ა.შ.
ცალმხრივი ვალდებულებითი ურთიერთობის დროს ერთ მხარეს აქვს მხოლოდ ვალდებულება, ხოლო მეორეს მხოლოდ მოთხოვნის უფლება. ხოლო ორმხირვი(მრავალმხრივი) ვალდებულებითი ურთიერთობის დროს ორივე მხარეს აქვს, როგორც ვალდებულება ისე მოთხოვნის უფლება.
და ბოლოს ,კეთილსინდისიერების პრინციპი ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პრინციპია კერძო სამართალში, მათ შორის ვალდებულებით სამართალში.სამართლებრივი ურთიერთობის მონაწილენი ვალდებულნი არიან კეთილსინდისიერად განახორციელონ თავიანთი უფლებები და მოვალეობანი.
დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.
ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში; ადმინისტრაციულ ორგანოებში,საელჩო,საკონსულო,იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში; სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;სტრასბურგის-ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდითსაქართველოში 599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა