ვალდებულების შესრულების საფუძვლები
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით (შემდგომში სსკ) გათვალისწინებულია ვალდებულების შეწყვეტის სხვადასხვა საფუძვლები.
აღნიშნული ბლოგის ფარგლებში განვიხილავთ სსკ 452-454 მუხლებით გათვალისწინებულ ვალდებულების შეწყვეტის შემთხვევებს:
სსკ-452 მუხლის თანახმად:
1.ვალდებულების შეწყვეტა, როდესაც მოვალე და კრედიტორი ერთი და იგივე პირი აღჩნდება აღნიშნულ შემთხვევას კონფუზია ეწოდება. მოცემულ შემთხვევაში სახეზე გვაქვს ვალდებულებით-სამართლებრივი ურთიერთობის შეწყვეტა. სამოქალაქო სამართალში გხვდება კონფუზიის სხვადასხვა შემთხვევები.
მაგ: კონფუზია შეიძლება იყოს, როდესაც მოვალის სამკვიდრო ქონებას იღებს კრედიტორი ისეთი პირობების არსებობისას, როდესაც კრედიტორის მოთხოვნის უფლებას სწორედ სამკვიდრო ქონების, მის საკუთრებაში გადაცემა იყო.
სსკ-453 მუხლის თანახმად:
1.მოვალის გარდაცვალება იწვევს ვალდებულების შეწყვეტას, თუ შესრულება შეუძლებელია მისი პირადი მონაწილეობის გარეშე.
2.კრედიტორის გარდაცვალება იწვევს ვალდებულების შეწყვეტას, თუ შესრულება გათვალისწინებული იყო პირადად კრედიტორისათვის.
სსკ-454-ე მუხლის შესაბამისად:
იურიდიული პირის ვალდებულება წყდება მისი ლიკვიდაციის დამთავრების რეგისტრაციის მომენტიდან.
აღნიშნულ მუხლით გათვალისწინებულია იურიდიული პირის ლიკვიდაცია. აქ იგულისხმება, იურიდიული პირის როგორც მოვალის, ვალდებულების შეწყვეტა. სსკ 454-ე მუხლი, განსხვავებით სსკ 453-ე მუხლისგან, არაფერს ამბობს თუ რა ხდება მაშინ, როდესაც იმ იურიდიული პირის ლიკვიდაცია ხდება, რომელიც კრედიტორი არის. თუმცა აღნიშნული საკითხი სპეციალური კანონებით მაგალითად მეწარმეთა შესახებ კანონით არის მოწესრიგებული.
იმ შემთხვევაში, თუ იურიდიული პირის ქონება არ ეყო რომელიმე კრედიტორის წინაშე ვალდებულების შესრულებას და ისე მოხდა მისი ლიკვიდაცია, მაშინ შესაბამისი შედეგის ორი შესაძლო ვარიანტი შეიძლება იქნეს განხილული. ერთი მხრივ, შეიძლება ითქვას, რომ ეს კრედიტორის რისკი იყო, დაიკმაყოფილებდა თუ არა იგი მოთხოვნას და, შესაბამისად იურიდიული პირის ლიკვიდაციით მოხდა მისი შესაბამისი ვალდებულების შეწყვეტა, ხოლო აღნიშნული ვალი კი შესაძლოა საგადასახადო მიზნებისათვის კრედიტორმა უიმედო ვალების რეგულაციას დაუქვემდებაროს. მეორე მხრივ კი, შეიძლება ითქვას, რომ იურიდიული პირის ვალდებულება კვლავ არსებობს, უბრალოდ იგი განუხორციელებელი არის.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით
საქართველოში 599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
მსგავსი სიახლეები
valderbuleba, valdebulebis shesruleba, konfuzia, valdebulebis shewyveta, memkvidre, kreditori, ვალდებულება, ვალდებულების შეწყვეტა, კონფუზია, ვალდებულების შესრულება, მემკვიდრე, კრედიტორი
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით (შემდგომში სსკ) გათვალისწინებულია ვალდებულების შეწყვეტის სხვადასხვა საფუძვლები.
აღნიშნული ბლოგის ფარგლებში განვიხილავთ სსკ 452-454 მუხლებით გათვალისწინებულ ვალდებულების შეწყვეტის შემთხვევებს:
სსკ-452 მუხლის თანახმად:
1.ვალდებულების შეწყვეტა, როდესაც მოვალე და კრედიტორი ერთი და იგივე პირი აღჩნდება აღნიშნულ შემთხვევას კონფუზია ეწოდება. მოცემულ შემთხვევაში სახეზე გვაქვს ვალდებულებით-სამართლებრივი ურთიერთობის შეწყვეტა. სამოქალაქო სამართალში გხვდება კონფუზიის სხვადასხვა შემთხვევები.
მაგ: კონფუზია შეიძლება იყოს, როდესაც მოვალის სამკვიდრო ქონებას იღებს კრედიტორი ისეთი პირობების არსებობისას, როდესაც კრედიტორის მოთხოვნის უფლებას სწორედ სამკვიდრო ქონების, მის საკუთრებაში გადაცემა იყო.
სსკ-453 მუხლის თანახმად:
1.მოვალის გარდაცვალება იწვევს ვალდებულების შეწყვეტას, თუ შესრულება შეუძლებელია მისი პირადი მონაწილეობის გარეშე.
2.კრედიტორის გარდაცვალება იწვევს ვალდებულების შეწყვეტას, თუ შესრულება გათვალისწინებული იყო პირადად კრედიტორისათვის.
სსკ-454-ე მუხლის შესაბამისად:
იურიდიული პირის ვალდებულება წყდება მისი ლიკვიდაციის დამთავრების რეგისტრაციის მომენტიდან.
აღნიშნულ მუხლით გათვალისწინებულია იურიდიული პირის ლიკვიდაცია. აქ იგულისხმება, იურიდიული პირის როგორც მოვალის, ვალდებულების შეწყვეტა. სსკ 454-ე მუხლი, განსხვავებით სსკ 453-ე მუხლისგან, არაფერს ამბობს თუ რა ხდება მაშინ, როდესაც იმ იურიდიული პირის ლიკვიდაცია ხდება, რომელიც კრედიტორი არის. თუმცა აღნიშნული საკითხი სპეციალური კანონებით მაგალითად მეწარმეთა შესახებ კანონით არის მოწესრიგებული.
იმ შემთხვევაში, თუ იურიდიული პირის ქონება არ ეყო რომელიმე კრედიტორის წინაშე ვალდებულების შესრულებას და ისე მოხდა მისი ლიკვიდაცია, მაშინ შესაბამისი შედეგის ორი შესაძლო ვარიანტი შეიძლება იქნეს განხილული. ერთი მხრივ, შეიძლება ითქვას, რომ ეს კრედიტორის რისკი იყო, დაიკმაყოფილებდა თუ არა იგი მოთხოვნას და, შესაბამისად იურიდიული პირის ლიკვიდაციით მოხდა მისი შესაბამისი ვალდებულების შეწყვეტა, ხოლო აღნიშნული ვალი კი შესაძლოა საგადასახადო მიზნებისათვის კრედიტორმა უიმედო ვალების რეგულაციას დაუქვემდებაროს. მეორე მხრივ კი, შეიძლება ითქვას, რომ იურიდიული პირის ვალდებულება კვლავ არსებობს, უბრალოდ იგი განუხორციელებელი არის.
საქართველოში 599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა