მეწარმეთა შესახებ კანონში შესული ცვლილებები სრულად (შპს)შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაზე

Employment Law / სიახლე / კორპორატიული იურისტი 599505578 / საგადასახადო დავები / ადვოკატი / იურიდიული აუთსორსინგი / Outsourcing Legal Services / იუსტიციის სახლი / Public Service Hall / სასამართლო დავები და საერთაშორისო არბიტრაჟი / ადვოკატის ნომერი / საგადასახადო ადვოკატი 599505578 / მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს ახალი კანონი / Company registration

რა იცვლება “მეწარმეთა შესახებ” ახალი კანონით?

მეწარმეთა შესახებ კანონში 2022 წლის 1 იანვარს ძალაში შესული ცვლილებების შესახებ ისაუბრებს იურიდიული კომპანია ,, ნაკაშიძე და პარტნიორები“-ს ხელმძღვანელი, იურისტი ნათია ნაკაშიძე.

რა ცვლილებები განხორციელდა სამეწარმეო კანონმდებლობაში?

საქართველოს სამეწარმეო კანონმდებლობაში განხორციელდა არსებითი ცვლილებები, რომელიც 2022 წლის 1 იანვრიდან ძალაში შევიდა და ამოქმედდა. მეწარმეთა შესახებ კანონი ფაქტობრივად სრულად ხელახლა დაიწერა, რაც სხვადასხვა მიზეზით იყო გამოწვეული.

მეწარმეთა შესახებ კანონი, პირველად 1994 წელს იქნა მიღებული და მასში მრავალი წლის განმავლობაში არაერთი ცვლილების მიუხედავად საკმაოდ მოძველებული და ბუნდოვანი იყო. საჭირო გახდა მისი ახლებურად მოწესრიგება და რაც მთავარია საქართველოს სამეწარმეო სამართლის დაახლოება ევროკავშირის კანონმდებლობასთან.

საქართველოს პარლამენტმა 2021 წლის 2 აგვისტოს მიიღო მეწარმეთა შესახებ ახალი კანონი, რომელიც ძალაში შევიდა 2022 წლის 1 იანვრიდან. კანონზე მუშაობა მიმდინარეობდა მრავალი წლის განმავლობაში, თუმცა მთავარი მამოძრავებელი ძალა აღნიშნული კანონის მიღების იყო საქართველოს ვალდებულება ევროკავშირის წინაშე. აღნიშნულ სიახლეებს მოგაწვდით ეტაპობრივად სტატიებში, ამჟამად განვიხილავთ,მხოლოდ შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება (შპს)-ის საკანონმდებლო ცვლილებებსა და სიახლეებს,რაც თითოეული კომპანიისთვის მნიშვნელოვანია.

შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოება

(შპს) შპს-ის წილების სახეები ახალი მეწარმეთა შესახებ კანონის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან სიახლეს წარმოადგენს შპს-ში კაპიტალის მოზიდვის გამარტივება, რაც ნებადართული წილების დასაშვებობასა და წილების განსხვავებული კლასების გამოშვების შესაძლებლობაში გამოიხატება.

ახალი კანონის მიხედვით, კაპიტალის სტრუქტურა უფრო მოქნილია და ის სააქციო საზოგადოების კაპიტალის ძირითად ნიშან-თვისებებს იზიარებს. აღნიშნული სიახლე ინვესტორებს გაუადვილებს საზოგადოების დაფინანსებას, კომპანიაში წილის სანაცვლოდ.

კანონი ითვალისწინებს შპს-ის კაპიტალის დაყოფას განთავსებულ, გამოშვებულ და ნებადართულ წილებად.

Ამით შპს-ს დაემატა სააქციო საზოგადოების მსგავსი მექანიზმი.

განთავსებული წილი - წილი განთავსებულად მიიჩნევა, თუ ის გასცა შპს-მ სხვა პირზე გარკვეული საზღაურის სანაცვლოდ, მიუხედავად იმისა, მიღებული აქვს თუ არა ამ საზოგადოებას ეს საზღაური. განთავსებული წილი უნდა განვასხვავოთ განთავსებული კაპიტალისგან, რომლის მთავარი ფუნქცია დაფუძნებისას საზოგადოების საწყისი კაპიტალის ფორმირებაა (ე.წ: საწესდებო კაპიტალი (statutory capital, legal capital, charter capital, subscribed capital) და მხოლოდ სააქციო საზოგადოების შემთხვევაშია სავალდებულო.

გამოშვებული წილი - წილები, რომელთა განთავსების შესახებ გადაწყვეტილებაც პარტნიორთა გადაწყვეტილებით ან წესდებით განსაზღვრულმა ორგანომ მიიღო ან პარტნიორებმა მიიღეს. გამოშვებული წილები რეესტრში აღირიცხება და განთავსებამდე უფლებებსა და მოვალეობებს არ წარმოშობს. წილების განთავსებას ახორციელებს შპს-ის ხელმძღვანელი.

ნებადართული წილი - წილი, რომელიც პარტნიორთა გადაწყვეტილების შესაბამისად შესაძლოა მომავალში იქნეს გამოშვებული და განთავსებული. ნებადართული წილის ოდენობა, კლასი, შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების კაპიტალში შესაბამისი წილი, აგრეთვე მისი ნომინალური ღირებულება (თუ ასეთი ღირებულება დადგენილია) შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების სადამფუძნებლო შეთანხმებაში უნდა აისახოს.

ახალი მეწარმეთა შესახებ კანონის თანახმად წილები შეიძლება იყოს ნომინალური ღირებულების ან ასეთის არმქონე. თუ შპს-ს აქვს მხოლოდ ნომინალური ღირებულების მქონე წილები, განთავსებული კაპიტალის ოდენობა უნდა შეადგენდეს ნომინალური ღირებულების მქონე წილების ჯამს.

თუ შპს-ს განთავსებული აქვს მხოლოდ ნომინალური ღირებულების არმქონე წილები, განთავსებული კაპიტალი შეიძლება განისაზღვროს ნებისმიერი ოდენობით. განთავსებული კაპიტალი აუცილებლად ეროვნულ ვალუტაში უნდა იყოს გამოსახული.

წესდებით შესაძლოა წილები დაიყოს კლასებად. წილები, რომლებიც იდენტურ უფლებებსა და ვალდებულებებს წარმოშობს, წილების ერთ კლასში გაერთიანდებიან, შესაბამისად ერთი კლასის ყველა წილის ნომინალური ღირებულება ერთი და იგივე უნდა იყოს.

შპს-ის მიერ გამოშვებული ახალი წილების უპირატესი შესყიდვის პარტნიორების უფლების გამოყენება გაიზარდა 10-დან 14 დღემდე.

დივიდენდის განაწილება კანონმდებელმა დააწესა ახალი შეზღუდვა დივიდენდის განაწილებაზე: დივიდენდის პარტნიორებზე განაწილება დაუშვებელია, თუ დიდია ალბათობა, რომ ამის შედეგად შპს მომდევნო კალენდარული წლის განმავლობაში ვერ შეძლებს ვადამოსული ვალდებულებების ჩვეულებრივი ან/და დაგეგმილი საქმიანობის ფარგლებში შესრულებას. ასევე დაუშვებელია დივიდენდის პარტნიორებზე განაწილება, თუ ამის შედეგად შპს-ს აქტივები ვეღარ დაფარავს ვალდებულებებსა და განთავსებული კაპიტალის ოდენობას.

საკუთარი წილის შეძენა შპს-ის მიერასევე მნიშვნელოვანი სიახლეა, რომ კანონმა პირდაპირ დაუშვა საკუთარი წილის შეძენა შპს-ის მიერ, რომლის მისაღები შენატანი სრულად არის განხორციელებული. დაუშვებელია შპს-ის მიერ საკუთარ კაპიტალში იმ წილის სრულად შეძენა, რომელიც იძლევა შეუზღუდავ ხმის უფლებას ან შპს-ის ლიკვიდაციის პროცესის დასრულებისას მისი ქონების მიღების უფლებას. თუკი შპს მაინც განახორციელებს ამ მოქმედებას საკუთარ კაპიტალში შეძენილი წილი უნდა გაიყიდოს ან გაუქმდეს იმ კალენდარული წლის დასრულებამდე, რომელშიც ის იქნა შეძენილი.

განთავსებული კაპიტალი მნიშვნელოვანია რომ შპს-ის მინიმალური განთავსებული კაპიტალის დაწესების ვალდებულება კვლავ არ გვხვდება. კომპანიის შპს-ს სახით დაფუძნება შესაძლებელია განთავსებული კაპიტალის გარეშე, თუმცა ეს წესი არ ზღუდავს საზოგადოებას, დააწესოს მინიმალური საწესდებო კაპიტალი.

ახალი კანონი ასევე ადგენს პარტნიორის გასვლის/გარიხცვის წინაპირობებსა და პროცედურებს.

საზოგადოებიდან პარტნიორის გასვლა ისევე როგორც წინა კოდექსში - პარტნიორს შეუნარჩუნდა უფლება გავიდეს საზოგადოებიდან, თუმცა დაკონკრეტდა დამატებითი შემთხვევები როდესაც მას ასევე შეუძლია გავიდეს საზოგადოებიდან. კერძოდ, მას შეუძლია გავიდეს საზოგადოებიდან, თუ მის ინტერესებს ადგება მნიშვნელოვანი ზიანი სხვა პარტნიორების ან ხელმძღვანელის ქმედებების გამო ან არსებობს შემდეგი საფუძვლები:

ა) მნიშვნელოვნად შეიცვალა შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების საქმიანობის საგანი;

ბ) შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებას დივიდენდი ბოლო 3 წლის განმავლობაში არ გაუნაწილებია, მიუხედავად იმისა, რომ შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების ფინანსური მდგომარეობა ამის საშუალებას იძლეოდა;

გ) შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებამ მიიღო წილების რომელიმე კლასთან დაკავშირებული უფლების ცვლილებას შესახებ გადაწყვეტილება;

დ) სხვა პარტნიორებმა მიიღეს გადაწყვეტილება დამატებითი შენატანის განხორციელების ვალდებულების შესახებ, რომელიც მასზეც ვრცელდება.

შპს-დან გასვლის მსურველი პარტნიორის წილის ღირებულება უნდა დადგინდეს მხარეთა შეთანხმებით, შეუთანხმებლობის შემთხვევაში ინიშნება აუდიტორი.

საზოგადოებიდან პარტნიორის გარიცხვა მნიშვნელოვანი საფუძველის არსებობის შემთხვევაში, პარტნიორის საზოგადოებიდან გარიცხვა შესაძლებელია მხოლოდ შპს-ს სარჩელის საფუძველზე, სასამართლოს გადაწყვეტილებით.

მნიშვნელოვანი საფუძველი არსებობს, როდესაც პარტნიორის ქმედება მნიშვნელოვან ზიანს აყენებს შპს-ის ინტერესებს ან მისი პარტნიორად დარჩენა საზიანოა შპს-ის შემდგომი საქმიანობისთვის, თუ პარტნიორი შპს-მ წერილობით უშედეგოდ გააფრთხილა შპს-ის ინტერესების დამაზიანებელი ქმედების შეწყვეტისა და შესაძლო გარიცხვის შესახებ.

საზოგადოების მოთხოვნის საფუძველზე შესაძლოა პარტნიორს შეუჩერდეს ხმის მიცემის უფლება ან სხვა არაქონებრივი უფლებები. პარტნიორი გარიცხულად მიიჩნევა სასამართლოს გადაწყვეტილების კანონიერ ძალაში შესვლის მომენტიდან.

საზოგადოებიდან გასული ან გარიცხული პარტნიორის ქონებრივი უფლებები დაცულია საწარმოს ვალდებულებით, წილის სანაცვლოდ მას გადაუხადოს პარტნიორს სამართლიანი კომპენსაცია.

სიახლეს წარმოადგენს ტექნიკური საშუალების გამოყენებით საერთო კრებაში ხმის მიცემა. მიცემული ხმა მხოლოდ მაშინ იქნება გათვალისწინებული, თუ შესაძლებელია ხმის უფლების გამოყენების უფლებამოსილების მქონე პირისა და შესაბამისი წილების სარწმუნო იდენტიფიცირება. ნების ელექტრონული კომუნიკაციის საშუალებით გამოვლენისას აუცილებელია, იგი დადასტურდეს ნოტარიუსის მიერ ან ელექტრონული ხელმოწერით.

კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით