შპს-ის ლიკვიდაცია და გაუქმება საქართველოში: რა უნდა იცოდეთ? ადვოკატი ნათია ნაკაშიძე

შპს-ის გაუქმება და ლიკვიდაცია: სამართლებრივი პროცედურები, პასუხისმგებლობა და სისხლის სამართლის რისკების შესახებ ადვოკატი ნათია ნაკაშიძე გვპასუხობს

შპს-ის (შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების) ლიკვიდაცია და გაუქმება საქართველოში მკაცრად რეგულირებადი პროცესებია, რომლებიც საქართველოს კანონმდებლობით დეტალურად არის განსაზღვრული. კომპანიის საბოლოო დახურვისას სწორად განხორციელებული სამართლებრივი ნაბიჯები მნიშვნელოვანია, რათა თავიდან იქნას აცილებული როგორც ფინანსური, ასევე სამართლებრივი რისკები. ამასთან, თუ პროცედურები კანონთან შეუსაბამოდ განხორციელდა, შესაძლოა საკითხი სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობაში გადაიზარდოს.

1. შპს-ის გაუქმება: კომპანიის იურიდიული სტატუსის შეწყვეტა

გაუქმება გულისხმობს შპს-ის იურიდიული პირის რეგისტრაციის შეწყვეტას საჯარო რეესტრში. ეს პროცესი შეიძლება იყოს ნებაყოფლობითი, როდესაც პარტნიორები იღებენ გადაწყვეტილებას კომპანიის დახურვის შესახებ, ან სასამართლოს განჩინებით, თუ არსებობს კანონით გათვალისწინებული მიზეზები, მაგალითად, კომპანიის გაკოტრება ან სხვა საფუძვლები.

ნებაყოფლობითი გაუქმება: ნებაყოფლობითი გაუქმება ხდება კომპანიის პარტნიორების მიერ მიღებული გადაწყვეტილებით, რასაც მოჰყვება შესაბამისი განაცხადის წარდგენა საჯარო რეესტრში. მეწარმეთა შესახებ საქართველოს კანონის  მიხედვით, ეს პროცესი იწყება კომპანიის წევრების შეთანხმებით.

სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება: თუ შპს ვერ ახერხებს ვალდებულებების შესრულებას ან ჩაიდენს სამართლებრივ დარღვევებს, სასამართლო შეუძლია მიიღოს გადაწყვეტილება მისი იურიდიული სტატუსის შეწყვეტის შესახებ.

2. ლიკვიდაცია: კომპანიის ფინანსური და სამართლებრივი ვალდებულებების დასრულება

გაუქმების პროცესის პარალელურად აუცილებელია ლიკვიდაციის პროცედურის ჩატარება. ლიკვიდაცია გულისხმობს კომპანიის აქტივების გაყიდვას, ვალდებულებების შესრულებას და დარჩენილი აქტივების განაწილებას პარტნიორებს შორის. ეს პროცესი შეიძლება განხორციელდეს ნებაყოფლობით ან სასამართლოს გადაწყვეტილებით, რომელიც ლიკვიდატორის მეშვეობით იფუნქციონირებს.

ლიკვიდატორის დანიშვნა: ლიკვიდაციის პროცესს ხელმძღვანელობს ლიკვიდატორი, რომელიც დანიშნულია კომპანიის პარტნიორების ან სასამართლოს მიერ. ლიკვიდატორი უზრუნველყოფს კომპანიის ყველა ვალდებულების დაფარვას, მათ შორის კრედიტორებთან ანგარიშსწორებას. მეწარმეთა შესახებ საქართველოს კანონის  მიხედვით, ლიკვიდატორი პასუხისმგებელია კომპანიის ფინანსურ მართვაზე.

ვალდებულებების შესრულება: ლიკვიდაციის პროცესში ლიკვიდატორი უნდა უზრუნველყოს ყველა ფინანსური ვალდებულების შესრულება, რაც მოიცავს საგადასახადო და კრედიტორთა ვალდებულებების დაფარვას, კომპანიის დარჩენილი აქტივების სამართლიან განაწილებას და საბოლოო ანგარიშგების წარდგენას საჯარო რეესტრში.

3. სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა ლიკვიდაციის დროს

ლიკვიდაციის ან გაუქმების პროცესში კანონდარღვევების შემთხვევები შეიძლება გამოიწვიოს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა. ეს განსაკუთრებით ეხება აქტივების განზრახ დამალვას, თაღლითობას ან ყალბი დოკუმენტაციის გამოყენებას.

თაღლითობა (სისხლის სამართლის კოდექსი): თუ ლიკვიდატორი ან კომპანიის ხელმძღვანელი განზრახ აცხობს მცდარ ინფორმაციას კომპანიის ფინანსური მდგომარეობის შესახებ ან აფარებს ვალდებულებებს, ეს შეიძლება ჩაითვალოს თაღლითობად. მსგავსი ქმედებები სისხლის სამართლის კოდექსის მიხედვით არის დასჯადი და გულისხმობს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობას.

ყალბი დოკუმენტაციის შექმნა (სისხლის სამართლის კოდექსი): ლიკვიდაციის პროცესში მცდარი ფინანსური დოკუმენტების გამოყენება ან ანგარიშგებების გაყალბება სისხლის სამართლის კოდექსის მიხედვით დასჯადია. ასეთი ქმედებები კრედიტორების და სხვა მხარეების უფლებების დარღვევას იწვევს.

ქონების მითვისება ან გაფლანგვა (სისხლის სამართლის კოდექსი): კომპანიის აქტივების განზრახ დამალვა ან ვალდებულებების შესრულებისგან თავის არიდება ასევე სისხლის სამართლის დანაშაულად ითვლება და განსაზღვრულია საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის  მიხედვით.

4. სასამართლო პრაქტიკა: საქართველოს უზენაესი სასამართლოსა და ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს გადაწყვეტილებები

საქართველოს უზენაესი სასამართლო არაერთ საქმეში ხაზს უსვამს კრედიტორთა უფლებების დაცვას ლიკვიდაციის პროცესში. საქმე №AS-3023-2020-ში სასამართლომ დაადგინა, რომ თუ ლიკვიდატორი ვერ უზრუნველყოფს აქტივების განაწილებას და ვალდებულებების შესრულებას, მას შეიძლება დაეკისროს პირადი პასუხისმგებლობა კრედიტორების მიმართ.

ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრაქტიკით დგინდება, რომ ლიკვიდაციის დროს კრედიტორთა უფლებების დარღვევა არღვევს ევროპის კონვენციის პირველი პროტოკოლის 1-ლი მუხლის მოთხოვნებს, რომლებიც იცავს საკუთრების უფლებებს. საქმე „Shchokin v. Ukraine“ ერთ-ერთი პრეცედენტული გადაწყვეტილებაა, რომელიც ცხადყოფს, რომ კრედიტორების უფლებების უგულებელყოფა შეიძლება სამართლებრივად გააქტიურდეს და სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა გამოიწვიოს.

5. განსხვავება შპს-ის გაუქმებასა და ლიკვიდაციას შორის

გაუქმება: ეს პროცედურა გულისხმობს შპს-ის იურიდიული პირის სტატუსის შეწყვეტას საჯარო რეესტრში და მის ამოღებას იურიდიული პირების რეესტრიდან.

ლიკვიდაცია: ლიკვიდაცია დაკავშირებულია კომპანიის ვალდებულებებისა და აქტივების სრულად განაწილებასთან, რაც გულისხმობს ფინანსური და სამართლებრივი საკითხების მოწესრიგებას და კრედიტორთა უფლებების დაცვას.

შპს-ის ლიკვიდაცია და გაუქმება რთული სამართლებრივი პროცესებია, რომლებიც სწორად განხორციელების შემთხვევაში კრედიტორებს და პარტნიორებს საშუალებას აძლევს, თავიდან აირიდონ სამართლებრივი და ფინანსური პრობლემები. ამ პროცესების დროს აუცილებელია ლიკვიდატორის და კომპანიის ხელმძღვანელობის კეთილსინდისიერება, რადგან პროცედურის დარღვევამ შეიძლება სისხლის სამართლის დანაშაულის საფუძველი შექმნას.

ლიკვიდაციის და გაუქმების პროცესში კრედიტორთა უფლებების დაცვა, აქტივების სწორად განაწილება და ვალდებულებების სრულად შესრულება საქართველოს კანონმდებლობით და სასამართლო პრაქტიკით მკაცრად არის რეგულირებული, ხოლო ამ ვალდებულებების დარღვევის შემთხვევაში კანონდამრღვევებს სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობა შეიძლება დაეკისროს.

კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით

საქართველოში 599 50 55 78  
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)

იტალიაში 351 5 47 00 47  
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა

გაზიარება

Facebook კომენტარები