ზარის მოთხოვნამოთხოვნის უფლების ხანდაზმულობა
საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით, კრედიტორის მოთხოვნა მოვალის მიმართ არ არის შეუზღუდავი, რის უზრუნველსაყოფადაც, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებულია მოთხოვნის უფლების ხანდაზმულობა, რისი ვადის გასვლის შემდეგაც, მოვალეს უფლება აქვს უარი თქვას ვალდებულების შესრულებაზე. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით, პირს, რომელსაც აქვს სხვა პირისაგან რაიმე მოქმედების შესრულების ან მოქმედებისაგან თავის შეკავების მოთხოვნის უფლება, მან მოთხოვნის დაკმაყოფილებისათვის უნდა მიმართოს მოვალეს ან სასამართლოს გარკვეულ ვადებში, რამეთუ ასეთი უფლება დროში სამუდამოდ არ არსებობს და მოვალის სამართლებრივი მდგომარეობა მუდმივად გაუგებარი არ იყოს.
ხანდაზმულობის ზოგადი წესების მიხედვით, ხანდაზმულობის საერთო ვადა შეადგენს 10 წელს. კანონი ითვალისწინებს განსხვავებულ დანაწესებს მოთხოვნების ხანდაზმულობისათვის, რომელიც შეადგენს სამ წელს, ხოლო უძრავ ნივთებთან დაკავშირებული სახელშეკრულებო მოთხოვნების დროს – ექვს წელს.
ხანდაზმულობის ვადა იწყება მოთხოვნის წარმოშობის მომენტიდან. მოთხოვნის წარმოშობის მომენტად კი სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით მიიჩნევა დრო, როცა პირმა შეიტყო ან პირს უნდა შეეტყო უფლების დარღვევის შესახებ.
საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით გათვალისწინებულია, რომ ხანდაზმულობის ვადის დენა შეიძლება გარკვეული გარემოებების არსებობის დროს შეჩერდეს. ასეთს ადგილი აქვს, თუ: ა) ვალდებულების შესრულება გადავადებულია აღმასრულებელი ხელისუფლების მიერ ან საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის საფუძველზე კომერციული ბანკის რეზოლუციის რეჟიმში (მორატორიუმი); ბ) სარჩელის წარდგენას აბრკოლებს განსაკუთრებული და მოცემულ პირობებში აუცდენელი დაუძლეველი ძალა; გ) კრედიტორი ან მოვალე იმყოფება საქართველოს თავდაცვის ძალების იმ ნაწილში, რომელიც გადაყვანილია საომარ მდგომარეობაზე; დ) კანონით გათვალისწინებულ სხვა შემთხვევებში.
გარდა ამისა, ქორწინების განმავლობაში, ანუ მანამ, სანამ ქორწინება არსებობს, მეუღლეთა შორის მოთხოვნებზე ხანდაზმულობის ვადის დენა ჩერდება. იგივე წესი მოქმედებს მშობლებსა და შვილებს შორის მოთხოვნებზე ბავშვების სრულწლოვანების დადგომამდე, აგრეთვე მეურვეებსა (მზრუნველებსა) და სამეურვეო პირებს შორის მოთხოვნებზე მეურვეობის მთელი პერიოდის მანძილზე.
ხანდაზმულობის ვადის გასვლის შემდეგ ვალდებული პირი უფლებამოსილია უარი თქვას მოქმედების შესრულებაზე, მაგრამ, თუ ვალდებულმა პირმა მოვალეობა შეასრულა ხანდაზმულობის ვადის გასვლის შემდეგ, მას არა აქვს უფლება მოითხოვოს შესრულებულის დაბრუნება, თუნდაც მოვალეობის შესრულების მომენტში მას არ სცოდნოდა, რომ ხანდაზმულობის ვადა გასული იყო. იგივე წესი გამოიყენება ვალდებული პირის აღიარებისა და უზრუნველყოფის საშუალებათა მიმართაც. თუკი საქმე სასამართლოშია, მოქმედებს შეჯიბრებითობის პრინციპი, რომლის დროსაც მოვალეს შეუძლია მიუთითოს მოთხოვნის ხანდაზმულობაზე, რაც იწვევს სარჩელის არ დაკმაყოფილებას, ხოლო თუ ამგვარ შედავებას არ განახორციელებს მოვალე, შეჯიბრებითობის პრინციპიდან გამომდინარე, სასამართლოს არ ექნება უფლება მოთხოვნა მიიჩნიოს ხანდაზმულად ასეთის არსებობის შემთხვევაშიც კი და სარჩელი დაკმაყოფილდება.
დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.
ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში; ადმინისტრაციულ ორგანოებში,საელჩო,საკონსულო,იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში; სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;სტრასბურგის-ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით
საქართველოში 
599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
მსგავსი სიახლეები
ადვოკატის ნომერი, ცნობილი ადვოკატები საქართველოში, ცნობილი ადვოკატი საქართველოში, უძლიერესი ადვოკატის ნომერი599505578, ახალგაზრდა ადვოკატები, საერთაშორისო ადვოკატები, სანდო ადვოკატი, საადვოკატო ბიურო, იურიდიული კომპანია, საადვოკატო, ადვოკატი, ადვოკატი იტ
საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით, კრედიტორის მოთხოვნა მოვალის მიმართ არ არის შეუზღუდავი, რის უზრუნველსაყოფადაც, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით გათვალისწინებულია მოთხოვნის უფლების ხანდაზმულობა, რისი ვადის გასვლის შემდეგაც, მოვალეს უფლება აქვს უარი თქვას ვალდებულების შესრულებაზე. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით, პირს, რომელსაც აქვს სხვა პირისაგან რაიმე მოქმედების შესრულების ან მოქმედებისაგან თავის შეკავების მოთხოვნის უფლება, მან მოთხოვნის დაკმაყოფილებისათვის უნდა მიმართოს მოვალეს ან სასამართლოს გარკვეულ ვადებში, რამეთუ ასეთი უფლება დროში სამუდამოდ არ არსებობს და მოვალის სამართლებრივი მდგომარეობა მუდმივად გაუგებარი არ იყოს.
ხანდაზმულობის ზოგადი წესების მიხედვით, ხანდაზმულობის საერთო ვადა შეადგენს 10 წელს. კანონი ითვალისწინებს განსხვავებულ დანაწესებს მოთხოვნების ხანდაზმულობისათვის, რომელიც შეადგენს სამ წელს, ხოლო უძრავ ნივთებთან დაკავშირებული სახელშეკრულებო მოთხოვნების დროს – ექვს წელს.
ხანდაზმულობის ვადა იწყება მოთხოვნის წარმოშობის მომენტიდან. მოთხოვნის წარმოშობის მომენტად კი სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით მიიჩნევა დრო, როცა პირმა შეიტყო ან პირს უნდა შეეტყო უფლების დარღვევის შესახებ.
საქართველოს მოქმედი კანონმდებლობით გათვალისწინებულია, რომ ხანდაზმულობის ვადის დენა შეიძლება გარკვეული გარემოებების არსებობის დროს შეჩერდეს. ასეთს ადგილი აქვს, თუ: ა) ვალდებულების შესრულება გადავადებულია აღმასრულებელი ხელისუფლების მიერ ან საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ „საქართველოს ეროვნული ბანკის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონის საფუძველზე კომერციული ბანკის რეზოლუციის რეჟიმში (მორატორიუმი); ბ) სარჩელის წარდგენას აბრკოლებს განსაკუთრებული და მოცემულ პირობებში აუცდენელი დაუძლეველი ძალა; გ) კრედიტორი ან მოვალე იმყოფება საქართველოს თავდაცვის ძალების იმ ნაწილში, რომელიც გადაყვანილია საომარ მდგომარეობაზე; დ) კანონით გათვალისწინებულ სხვა შემთხვევებში.
გარდა ამისა, ქორწინების განმავლობაში, ანუ მანამ, სანამ ქორწინება არსებობს, მეუღლეთა შორის მოთხოვნებზე ხანდაზმულობის ვადის დენა ჩერდება. იგივე წესი მოქმედებს მშობლებსა და შვილებს შორის მოთხოვნებზე ბავშვების სრულწლოვანების დადგომამდე, აგრეთვე მეურვეებსა (მზრუნველებსა) და სამეურვეო პირებს შორის მოთხოვნებზე მეურვეობის მთელი პერიოდის მანძილზე.
ხანდაზმულობის ვადის გასვლის შემდეგ ვალდებული პირი უფლებამოსილია უარი თქვას მოქმედების შესრულებაზე, მაგრამ, თუ ვალდებულმა პირმა მოვალეობა შეასრულა ხანდაზმულობის ვადის გასვლის შემდეგ, მას არა აქვს უფლება მოითხოვოს შესრულებულის დაბრუნება, თუნდაც მოვალეობის შესრულების მომენტში მას არ სცოდნოდა, რომ ხანდაზმულობის ვადა გასული იყო. იგივე წესი გამოიყენება ვალდებული პირის აღიარებისა და უზრუნველყოფის საშუალებათა მიმართაც. თუკი საქმე სასამართლოშია, მოქმედებს შეჯიბრებითობის პრინციპი, რომლის დროსაც მოვალეს შეუძლია მიუთითოს მოთხოვნის ხანდაზმულობაზე, რაც იწვევს სარჩელის არ დაკმაყოფილებას, ხოლო თუ ამგვარ შედავებას არ განახორციელებს მოვალე, შეჯიბრებითობის პრინციპიდან გამომდინარე, სასამართლოს არ ექნება უფლება მოთხოვნა მიიჩნიოს ხანდაზმულად ასეთის არსებობის შემთხვევაშიც კი და სარჩელი დაკმაყოფილდება.
დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.
ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში; ადმინისტრაციულ ორგანოებში,საელჩო,საკონსულო,იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში; სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;სტრასბურგის-ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით საქართველოში 599 50 55 78 თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47 ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
