ზეგანაკვეთური შრომა და არასრული სამუშაო განაკვეთი

ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რი შრო­მა

შრო­მის კო­დექსში შე­ტა­ნი­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბის თა­ნახ­მად, არას­რულ­წლო­ვა­ნის მიერ ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რი სა­მუ­შა­ოს შეს­რუ­ლე­ბის დრო­ის ხან­გრძლი­ვო­ბა სა­მუ­შაო დღის გან­მავ­ლო­ბა­ში ჯა­მუ­რად არ უნდა აღე­მა­ტე­ბო­დეს 2 სა­ათს, ხოლო სა­მუ­შაო კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში ჯა­მუ­რად − 4 სა­ათს. 

ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რი შრო­მის დროს ანა­ზღა­უ­რე­ბა მეტი უნდა იყოს ვიდ­რე სტან­დარ­ტუ­ლი ანა­ზღა­უ­რე­ბაა. თუმ­ცა, იუ­რის­ტი ანა გორ­დე­ზი­ა­ნი აღ­ნიშ­ნავს, რომ მი­ღე­ბუ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბის მი­უ­ხე­და­ვად, სამ­წუ­ხა­როდ ამ ანა­ზღა­უ­რე­ბის ოდე­ნო­ბის გან­სა­ზღვრა კვლავ ორი­ვე მხა­რის შე­თან­ხმე­ბა­ზე იქნა და­მო­კი­დე­ბუ­ლი. 

მხა­რე­ე­ბი შე­იძ­ლე­ბა შე­თან­ხმდნენ და­საქ­მე­ბუ­ლის­თვის ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რი სა­მუ­შა­ოს ანა­ზღა­უ­რე­ბის სა­ნაც­ვლოდ დას­ვე­ნე­ბის დრო­ის მი­ცე­მა­ზე. და­მა­ტე­ბი­თი დას­ვე­ნე­ბის დღე­ე­ბი დამ­საქ­მე­ბელ­მა უნდა მი­ი­ღოს სა­მუ­შა­ოს შეს­რუ­ლე­ბი­დან 4 კვი­რის გან­მავ­ლო­ბა­ში. თუმ­ცა შე­საძ­ლე­ბე­ლია რომ მხა­რე­ე­ბი სხვაგ­ვა­რა­დაც შე­თან­ხმდნენ. 

დამ­საქ­მე­ბე­ლი ვალ­დე­ბუ­ლია 1 კვი­რით ადრე წე­რი­ლო­ბით შე­ა­ტყო­ბი­ნოს და­საქ­მე­ბულს შე­სას­რუ­ლე­ბე­ლი ზე­გა­ნაკ­ვე­თუ­რი სა­მუ­შა­ოს შე­სა­ხებ, გარ­და იმ შემ­თხვე­ვი­სა, რო­დე­საც, დამ­საქ­მებ­ლის ობი­ექ­ტუ­რი სა­ჭი­რო­ე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, მისი გაფრ­თხი­ლე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლია.

ორ­სუ­ლი­სა და მე­ძუ­ძუ­რი დე­დის და­საქ­მე­ბა

იმ შემ­თხვე­ვა­ში თუ ორ­სულს, ახალ­ნამ­შო­ბი­ა­რებს ან მე­ძუ­ძურ ქალს სა­მე­დი­ცი­ნო დას­კვნის თა­ნახ­მად, შრო­მი­თი ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბით გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბუ­ლი სა­მუ­შა­ოს შეს­რუ­ლე­ბა არ შე­უძ­ლია, მას უფ­ლე­ბა აქვს დამ­საქ­მე­ბელს თა­ვი­სი ჯან­მრთე­ლო­ბის მდგო­მა­რე­ო­ბის შე­სა­ბა­მი­სი სა­მუ­შა­ოს შეს­რუ­ლე­ბა მოს­თხო­ვოს.

თუმ­ცა ამ შემ­თხვე­ვა­ში თუ დამ­საქ­მე­ბელს არ აქვს და­საქ­მე­ბუ­ლის შრო­მის პი­რო­ბე­ბის შემ­სუ­ბუ­ქე­ბის ან მსუ­ბუქ სა­მუ­შა­ო­ზე გა­დაყ­ვა­ნის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა, და­საქ­მე­ბუ­ლი და­კის­რე­ბუ­ლი საქ­მის­გან თა­ვი­სუფ­ლდე­ბა ისე, რომ მას აღ­ნიშ­ნუ­ლი პე­რი­ო­დი დრო­ე­ბით შრო­მი­სუნ­ნა­რო­ბა­ში არ ჩა­ეთ­ვლე­ბა. ამ პე­რი­ოდ­ში ანა­ზღა­უ­რე­ბის სა­კი­თხი კი ინ­დი­ვი­დუ­ა­ლუ­რად დამ­საქ­მებ­ლი­სა და და­საქ­მე­ბუ­ლის შე­თან­ხმებთ გა­ნი­სა­ზღვრე­ბა.

შრო­მის კო­დექსში დე­ტა­ლუ­რად გა­ი­წე­რა წე­სე­ბი, თუ რო­გორ უნდა მოხ­დეს ორ­სუ­ლო­ბი­სა და მშო­ბი­ა­რო­ბის, ბავ­შვის მოვ­ლის, ახალ­შო­ბი­ლის შვი­ლად აყ­ვა­ნის გამო შვე­ბუ­ლე­ბის აღე­ბა და შემ­დეგ და­საქ­მე­ბუ­ლის სამ­სა­ხურ­ში დაბ­რუ­ნე­ბა. ნე­ბის­მი­ერ ზე­მოთ ჩა­მოთ­ვლილ შემ­თხვე­ვა­ში შვე­ბუ­ლე­ბის დას­რუ­ლე­ბის შემ­დეგ და­საქ­მე­ბუ­ლი უნდა დაბ­რუნ­დეს იმა­ვე სა­მუ­შა­ო­ზე იმა­ვე შრო­მის პი­რო­ბე­ბით, აგ­რეთ­ვე ისარ­გებ­ლოს ნე­ბის­მი­ე­რი გა­უმ­ჯო­ბე­სე­ბუ­ლი შრო­მის პი­რო­ბე­ბით იმის ფარ­გლებ­ში, რისი მი­ღე­ბის უფ­ლე­ბაც მას ექ­ნე­ბო­და, შე­სა­ბა­მი­სი შვე­ბუ­ლე­ბით რომ არ ესარ­გებ­ლა.

სტა­ჟი­ო­რის საქ­მი­ა­ნო­ბა

სტა­ჟი­ო­რი არის ფი­ზი­კუ­რი პირი, რო­მე­ლიც ას­რუ­ლებს გარ­კვე­ულ სა­მუ­შა­ოს ანა­ზღა­უ­რე­ბის სა­ნაც­ვლოდ ან მის გა­რე­შე, კვა­ლი­ფი­კა­ცი­ის ასა­მაღ­ლებ­ლად, პრო­ფე­სი­უ­ლი ცოდ­ნის, უნა­რის ან პრაქ­ტი­კუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბის მი­სა­ღე­ბად.

გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბით, დამ­საქ­მე­ბელს ეკ­რძა­ლე­ბა სტა­ჟი­ო­რის შრო­მის გა­მო­ყე­ნე­ბა იმ მიზ­ნით, რომ თავი აა­რი­დოს შრო­მი­თი ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბის და­დე­ბას. სტა­ჟი­ო­რი არ ანაც­ვლებს და­საქ­მე­ბულს. დამ­საქ­მე­ბელს არ აქვს უფ­ლე­ბა, აიყ­ვა­ნოს სტა­ჟი­ო­რი იმ და­საქ­მე­ბუ­ლის ნაც­ვლად, რო­მელ­თა­ნაც შრო­მი­თი ურ­თი­ერ­თო­ბა შე­ჩერ­და ან/და შე­წყდა.

ანა­ზღა­უ­რე­ბის­გა­რე­შე სტა­ჟი­რე­ბის ვადა არ უნდა აღე­მა­ტე­ბო­დეს 6 თვეს, ხოლო ანა­ზღა­უ­რე­ბა­დი სტა­ჟი­რე­ბის ვადა − 1 წელს. პირს უფ­ლე­ბა აქვს, ერ­თსა და იმა­ვე დამ­საქ­მე­ბელ­თან ანა­ზღა­უ­რე­ბის გა­რე­შე სტა­ჟი­რე­ბა გა­ი­ა­როს მხო­ლოდ ერთხელ.

სტა­ჟი­ო­რი­სა და დამ­საქ­მებ­ლის ურ­თი­ერ­თო­ბას აწეს­რი­გებს წე­რი­ლო­ბი­თი ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა. ამ ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა­ში დე­ტა­ლუ­რად უნდა იყოს აღ­წე­რი­ლი სტა­ჟი­ო­რის მიერ შე­სას­რუ­ლე­ბე­ლი სა­მუ­შაო. თუმ­ცა უნდა აღი­ნიშ­ნოს, რომ მი­ღე­ბუ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბი არ ვრცელ­დე­ბა სა­ჯა­რო და­წე­სე­ბუ­ლე­ბებ­ზე, მათ შო­რის, სა­ჯა­რო სა­მარ­თლის იუ­რი­დი­ულ პი­რებ­ზე.

არას­რუ­ლი სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვე­თი

არას­რულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე და­საქ­მე­ბუ­ლი პირი არის და­საქ­მე­ბუ­ლი, რომ­ლის სა­მუ­შაო დრო ანა­ლო­გი­ურ პი­რო­ბებ­ში სრულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე და­საქ­მე­ბუ­ლი პი­რის სა­მუ­შაო დრო­ზე ნაკ­ლე­ბია. სა­მუ­შაო დრო­ის გა­მოთ­ლა შე­იძ­ლე­ბა მოხ­დეს რო­გორც ერთი კვი­რის, ისე ერთი წლამ­დე ხან­გრძლი­ვო­ბის შრო­მი­თი ურ­თი­ერ­თო­ბის­თვის.

აკ­რძა­ლუ­ლია შრო­მის პი­რო­ბებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით არას­რულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე და­საქ­მე­ბუ­ლი პი­რის მი­მართ გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი მო­პყრო­ბა ანა­ლო­გი­ურ პი­რო­ბებ­ში სრულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე და­საქ­მე­ბულ პირ­თან შე­და­რე­ბით მხო­ლოდ იმის გამო, რომ ეს პირი და­საქ­მე­ბუ­ლია არას­რულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე. გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი მო­პყრო­ბა მხო­ლოდ გა­მარ­თლე­ბუ­ლია ობი­ექ­ტუ­რი სა­ფუძ­ვლით.

ახა­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ით, გა­ნი­სა­ზღვა დამ­საქ­მებ­ლის შემ­დე­გი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბე­ბი: 

გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს და­საქ­მე­ბუ­ლის მო­თხოვ­ნა სრუ­ლი სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვე­თი­დან დამ­საქ­მე­ბელ­თან არ­სე­ბულ არას­რულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე გა­დას­ვლის შე­სა­ხებ; გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს და­საქ­მე­ბუ­ლის მო­თხოვ­ნა შე­საძ­ლებ­ლო­ბის არ­სე­ბო­ბის შემ­თხვე­ვა­ში არას­რუ­ლი სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვე­თი­დან სრულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე გა­დას­ვლის ან სა­მუ­შაო დრო­ის გაზ­რდის შე­სა­ხებ; დრო­უ­ლად გა­ავ­რცე­ლოს არ­სე­ბუ­ლი სრუ­ლი და არას­რუ­ლი სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვე­თე­ბის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცია სრუ­ლი სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვე­თი­დან არას­რულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე ან არას­რუ­ლი სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვე­თი­დან სრულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე გა­დას­ვლის ხელ­შე­წყო­ბის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად;

გა­ით­ვა­ლის­წი­ნოს წა­მა­ხა­ლი­სე­ბე­ლი ღო­ნის­ძი­ე­ბე­ბი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის ყვე­ლა დო­ნე­ზე (მათ შო­რის, წამ­ყვან/მე­ნე­ჯე­რულ თა­ნამ­დე­ბო­ბებ­ზე) არას­რუ­ლი სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვე­თის ხელ­მი­საწ­ვდო­მო­ბის­თვის, აგ­რეთ­ვე, თუ ეს მი­ზან­შე­წო­ნი­ლია, არას­რულ სა­მუ­შაო გა­ნაკ­ვეთ­ზე და­საქ­მე­ბუ­ლი პი­რის კა­რი­ე­რუ­ლი წინსვლის, პრო­ფე­სი­უ­ლი მომ­ზა­დე­ბი­სა და პრო­ფე­სი­უ­ლი მო­ბი­ლო­ბის ხელ­შე­წყო­ბის­თვის.

ცვლა­ში მუ­შა­ო­ბა

მი­ღე­ბუ­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბით დე­ტა­ლუ­რად იქნა და­რე­გუ­ლი­რე­ბუ­ლი და გა­წე­რი­ლი ცვლა­ში მუ­შა­ო­ბის­თვის გან­სა­ზღვრუ­ლი სა­მუ­შაო დრო და წი­ნა­პი­რო­ბე­ბი. 

ცვლა­ში მუ­შა­ო­ბა არის სა­მუ­შაო დრო­ის ორ­გა­ნი­ზე­ბის მე­თო­დი, რომ­ლის მი­ხედ­ვით, და­საქ­მე­ბუ­ლე­ბი ერ­თსა და იმა­ვე სა­მუ­შა­ო­ზე თა­ნა­მიმ­დევ­რო­ბით ცვლი­ან ერ­თმა­ნეთს გან­სა­ზღვრუ­ლი გრა­ფი­კის, მათ შო­რის, რო­ტა­ცი­უ­ლი გეგ­მის, შე­სა­ბა­მი­სად. თუ დამ­საქ­მებ­ლის საქ­მი­ა­ნო­ბა ით­ვა­ლის­წი­ნებს წარ­მო­ე­ბის/სა­მუ­შაო პრო­ცე­სის უწყვეტ 24-სა­ა­თი­ან რე­ჟიმს, მხა­რე­ებს უფ­ლე­ბა აქვთ, და­დონ შრო­მი­თი ხელ­შეკ­რუ­ლე­ბა ცვლა­ში მუ­შა­ო­ბის შე­სა­ხებ. 

მი­ღე­ბუ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ით აკ­რძა­ლულ იქნა მიმ­დევ­რო­ბით ორ ცვლა­ში მუ­შა­ო­ბა.

კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით

საქართველოში 599 50 55 78  
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)

იტალიაში 351 5 47 00 47  
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა

გაზიარება

Facebook კომენტარები