შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტა ვადის გასვლის გამო
შეომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის ერთ-ერთი საფუძველია ხელშეკრულების ვადის გასვლა, აღნიშნულს ითვალისწინებს შრომის კოდექსის 37 მუხლის 1 პუნქტის ბ ქვეპუნქტი.
შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველია 14 ფაქტობრვი გარემოება, რომელიც საშუალებას აძლევს დამსაქმებელს შეწყვიტოს შრომითი ხელშეკრულება, აღნიშნული 14 საფუძვლის გარდა დაუშვებელია სხვა საფუძვლით შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტა, იმ შემთხვევაში თუ დამსაქმებელი იყენებს სხვა საფუძველს აღნიშნული ნება თავიდანვე ბათილია.
შრომითი ხელშეკრულების ვადის გასვლის გამო. ერთი შეხედვით წინამდებარე საფუძველი ყველასათვის გასაგებია, თუმცაღა იმისათვის, რომ გავერკვეთ როდის შეიძლება მოვიდეს ის ფაქტობრივი გარემოება, რომლითაც დამსაქმებელსა და დასაქმებულს შორის შეიძლება შეწყდეს შრომითი ურთიერთობა, უპირველეს ყოვლისა ასახსნელია შრომითი ხელშეკრულების ვადა, შემდგომ გასამიჯნია უკვე ვადიანი და უვადო შრომითი ხელშეკრულება და მხოლოდ ამის შემდგომ შეიძლება საუბარი უკვე შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტაზე შრომითი ხელშეკრულების ვადის გასვლის გამო.
შრომითი ხელშეკრულების ფორმა შეიძლება იყოს როგორც ზეპირი ასევე წერილობითი ფორმით, მაგრამ თუ შრომითი ურთიერთობა გრძელდება სამ თვეზე მეტი ვადით ის აუცილებლად მოითხოვს წერილობით ფორმას, ამის გარდა განსაზღვრული ვადით იდება შრომითი ხელშეკრულება თუ არის რამდენიმე ე.წ. წინაპირობა ასეთი ხელშეკრულების გაფორმების კერძოდ:
1) პირობა - შესასრულებელია კონკრეტული მოცულობის სამუშაო;
2) პირობა - შესასრულებელია სეზონური სამუშაო;
3) პირობა - სამუშაოს მოცულობა დროებით იზრდება;
4) პირობა - ხდება შრომითი ურთიერთობის შეჩერების საფუძვლით სამუშაოზე დროებით არმყოფი დასაქმებულის ჩანაცვლება;
5) პირობა - არსებობს სხვა ობიექტური გარემოება, რომელიც ამართლებს ხელშეკრულების განსაზღვრული ვადით დადებას.
შრომის კოდექსის 6.1.3. მუხლის საფუძველზე შესაძლებელია ვადიანი შრომითი ხელშეკრულება/ხელშეკრულებები გადაიქცეს უვადო შრომით ხელშეკრულებად, იმ შემთხვევაში „თუ შრომითი ხელშეკრულება დადებულია 30 თვეზე მეტი ვადით, ან თუ შრომითი ურთიერთობა გრძელდება ვადიანი შრომითი ხელშეკრულებების ორჯერ ან მეტჯერ მიმდევრობით დადების შედეგად და მისი ხანგრძლივობა აღემატება 30 თვეს, ჩაითვლება, რომ დადებულია უვადო შრომითი ხელშეკრულება. ვადიანი შრომითი ხელშეკრულებები მიმდევრობით დადებულად ჩაითვლება, თუ არსებული შრომითი ხელშეკრულება გაგრძელდა მისი ვადის გასვლისთანავე ან მომდევნო ვადიანი შრომითი ხელშეკრულება დაიდო პირველი ხელშეკრულების ვადის გასვლიდან 60 დღის განმავლობაში. შესაბამისად თუ პირთან გაფორმდება შრომითი ხელშეკრულება თავდაპირველად 12 თვის ვადით, შემდგომ კვლავ 12 თვის ვადით და ამის შემდგოომ კვლავ 6 თვის ვადით. თუკი ზეპირი ხელშეკრულების დროს სახელშეკრულებო ურთიერთობის შეწყვეტის საფუძვლად დამსაქმებელი მიუთითებს, რომ ხელშეკრულება სამ თვემდე ვადით იყო დადებული და ვადის ამოწურვის გამო შეწყდა, მან ისიც უნდა დაასაბუთოს, თუ რა მიზანი ამართლებდა ხანმოკლე ვადით ხელშეკრულების გაფორმებას.
სამ თვემდე ვადით ზეპირი ფორმის დაშვება არ უნდა აღიქმებოდეს ამ ვადის ფარგლებში დამსაქმებლის თვითნებობის შესაძლებლობად. უმთავრესი განსხვავება რაც ახასიათებს ვადიან და უვადო შრომით ხელშეკრულებას არის ის, რომ ვადიანი მიბმულია ვადას და ვადის გასვლასთან ერთად წყდება შრომითი ურთიერთობაც მაგრამ უვადო უფრო მაღალი დაცულობით გამოირჩევა დასაქმებულისათვის და მასთან შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის დასაბუთება უფრო მაღალ მტკიცების ტვირთს მოითხოვს დამსაქმებლისგან. ამასთანავე შეზღუდვა სამ თვიანი შრომითი ხელშეკრულების, ასევე ვადიანი შრომითი ხელშეკრულების უვადოდ გადაქცევის საფუძველი არის გამონაკლისი, კერძოდ შრომის კოდექსის 6.1.4. მუხლის მიხედვით „ვადიანი შრომითი ხელშეკრულების დადებაზე ამ მუხლით დაწესებული შეზღუდვები არ ვრცელდება „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ მეწარმე სუბიექტზე, თუ მისი სახელმწიფო რეგისტრაციიდან არ გასულა 48 თვე (დამწყები საწარმო) და იგი აკმაყოფილებს საქართველოს მთავრობის მიერ განსაზღვრულ დამატებით პირობებს.
ვადა წარმოადგენს ხელშეკრულების არსებით პირობას, რომელიც საჭიროებს მხარეთა შორის შეთანხმებას. მხარეთა მიერ ვალდებულების შესრულების ვადის განსაზღვრა გამომდინარეობს სამოქალაქო სამართალში აღიარებული სახელშეკრულებო თავისუფლების პრინციპიდან, რომელმაც ნორმატიული ასახვა ჰპოვა სამოქალაქო კოდექსის 319-ე მუხლის პირველ ნაწილში – კერძო სამართლის სუბიექტებს შეუძლიათ, კანონის ფარგლებში თავისუფლად დადონ ხელშეკრულებები და განსაზღვრონ ამ ხელშეკრულებათა შინაარსი. მათ შეუძლიათ, დადონ ისეთი ხელშეკრულებები, რომლებიც კანონით გათვალისწინებული არ არის, მაგრამ არ ეწინააღმდეგება მას. შესაბამისად, მხარეებს სრული თავისუფლება აქვთ, შეთანხმდნენ ვალდებულების შესრულების ვადებზე. ისინი ამით თავიანთი ნებით განსაზღვრავენ ვალდებულების შესრულების დროს.
შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტა შრომითი ხელშეკრულების ვადის შეწყვეტის გამო ერთი შეხედვით მისი სიმარტივით მაინც საჭიროებს დეტალიზებას ამასთანავე შეუძლებელია მისი ერთ მთლიანობაში განმარტება თუ სახეზე არ არის განსამარტი ფაქტობრივი გარემოება, ამასთანავე აღნიშნული სტატია მხოლოდ მცირედით განმარტავს მას.
დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.
ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში;
ადმინისტრაციულ ორგანოებში, საელჩო, საკონსულო, იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში;
სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;
სტრასბურგის - ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში;
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით
საქართველოში 599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
მსგავსი სიახლეები
shromiti xelshekruleba, damsaqmebeli, dasaqmebuli, xelshekrulebis shewyveta, xelshekrulebis vada, xelshekrulebis mxareebi, damsaqmeblis uflebebi, dasaqmebulis uflebebi, შრომითი ხელშეკრულება, დამსაქმებელი, დასაქმებული, ხელშეკრულების მხარეები, ხელშეკრულების
შეომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის ერთ-ერთი საფუძველია ხელშეკრულების ვადის გასვლა, აღნიშნულს ითვალისწინებს შრომის კოდექსის 37 მუხლის 1 პუნქტის ბ ქვეპუნქტი.
შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველია 14 ფაქტობრვი გარემოება, რომელიც საშუალებას აძლევს დამსაქმებელს შეწყვიტოს შრომითი ხელშეკრულება, აღნიშნული 14 საფუძვლის გარდა დაუშვებელია სხვა საფუძვლით შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტა, იმ შემთხვევაში თუ დამსაქმებელი იყენებს სხვა საფუძველს აღნიშნული ნება თავიდანვე ბათილია.
შრომითი ხელშეკრულების ვადის გასვლის გამო. ერთი შეხედვით წინამდებარე საფუძველი ყველასათვის გასაგებია, თუმცაღა იმისათვის, რომ გავერკვეთ როდის შეიძლება მოვიდეს ის ფაქტობრივი გარემოება, რომლითაც დამსაქმებელსა და დასაქმებულს შორის შეიძლება შეწყდეს შრომითი ურთიერთობა, უპირველეს ყოვლისა ასახსნელია შრომითი ხელშეკრულების ვადა, შემდგომ გასამიჯნია უკვე ვადიანი და უვადო შრომითი ხელშეკრულება და მხოლოდ ამის შემდგომ შეიძლება საუბარი უკვე შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტაზე შრომითი ხელშეკრულების ვადის გასვლის გამო.
შრომითი ხელშეკრულების ფორმა შეიძლება იყოს როგორც ზეპირი ასევე წერილობითი ფორმით, მაგრამ თუ შრომითი ურთიერთობა გრძელდება სამ თვეზე მეტი ვადით ის აუცილებლად მოითხოვს წერილობით ფორმას, ამის გარდა განსაზღვრული ვადით იდება შრომითი ხელშეკრულება თუ არის რამდენიმე ე.წ. წინაპირობა ასეთი ხელშეკრულების გაფორმების კერძოდ:
1) პირობა - შესასრულებელია კონკრეტული მოცულობის სამუშაო;
2) პირობა - შესასრულებელია სეზონური სამუშაო;
3) პირობა - სამუშაოს მოცულობა დროებით იზრდება;
4) პირობა - ხდება შრომითი ურთიერთობის შეჩერების საფუძვლით სამუშაოზე დროებით არმყოფი დასაქმებულის ჩანაცვლება;
5) პირობა - არსებობს სხვა ობიექტური გარემოება, რომელიც ამართლებს ხელშეკრულების განსაზღვრული ვადით დადებას.
შრომის კოდექსის 6.1.3. მუხლის საფუძველზე შესაძლებელია ვადიანი შრომითი ხელშეკრულება/ხელშეკრულებები გადაიქცეს უვადო შრომით ხელშეკრულებად, იმ შემთხვევაში „თუ შრომითი ხელშეკრულება დადებულია 30 თვეზე მეტი ვადით, ან თუ შრომითი ურთიერთობა გრძელდება ვადიანი შრომითი ხელშეკრულებების ორჯერ ან მეტჯერ მიმდევრობით დადების შედეგად და მისი ხანგრძლივობა აღემატება 30 თვეს, ჩაითვლება, რომ დადებულია უვადო შრომითი ხელშეკრულება. ვადიანი შრომითი ხელშეკრულებები მიმდევრობით დადებულად ჩაითვლება, თუ არსებული შრომითი ხელშეკრულება გაგრძელდა მისი ვადის გასვლისთანავე ან მომდევნო ვადიანი შრომითი ხელშეკრულება დაიდო პირველი ხელშეკრულების ვადის გასვლიდან 60 დღის განმავლობაში. შესაბამისად თუ პირთან გაფორმდება შრომითი ხელშეკრულება თავდაპირველად 12 თვის ვადით, შემდგომ კვლავ 12 თვის ვადით და ამის შემდგოომ კვლავ 6 თვის ვადით. თუკი ზეპირი ხელშეკრულების დროს სახელშეკრულებო ურთიერთობის შეწყვეტის საფუძვლად დამსაქმებელი მიუთითებს, რომ ხელშეკრულება სამ თვემდე ვადით იყო დადებული და ვადის ამოწურვის გამო შეწყდა, მან ისიც უნდა დაასაბუთოს, თუ რა მიზანი ამართლებდა ხანმოკლე ვადით ხელშეკრულების გაფორმებას.
სამ თვემდე ვადით ზეპირი ფორმის დაშვება არ უნდა აღიქმებოდეს ამ ვადის ფარგლებში დამსაქმებლის თვითნებობის შესაძლებლობად. უმთავრესი განსხვავება რაც ახასიათებს ვადიან და უვადო შრომით ხელშეკრულებას არის ის, რომ ვადიანი მიბმულია ვადას და ვადის გასვლასთან ერთად წყდება შრომითი ურთიერთობაც მაგრამ უვადო უფრო მაღალი დაცულობით გამოირჩევა დასაქმებულისათვის და მასთან შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის დასაბუთება უფრო მაღალ მტკიცების ტვირთს მოითხოვს დამსაქმებლისგან. ამასთანავე შეზღუდვა სამ თვიანი შრომითი ხელშეკრულების, ასევე ვადიანი შრომითი ხელშეკრულების უვადოდ გადაქცევის საფუძველი არის გამონაკლისი, კერძოდ შრომის კოდექსის 6.1.4. მუხლის მიხედვით „ვადიანი შრომითი ხელშეკრულების დადებაზე ამ მუხლით დაწესებული შეზღუდვები არ ვრცელდება „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის პირველი პუნქტით გათვალისწინებულ მეწარმე სუბიექტზე, თუ მისი სახელმწიფო რეგისტრაციიდან არ გასულა 48 თვე (დამწყები საწარმო) და იგი აკმაყოფილებს საქართველოს მთავრობის მიერ განსაზღვრულ დამატებით პირობებს.
ვადა წარმოადგენს ხელშეკრულების არსებით პირობას, რომელიც საჭიროებს მხარეთა შორის შეთანხმებას. მხარეთა მიერ ვალდებულების შესრულების ვადის განსაზღვრა გამომდინარეობს სამოქალაქო სამართალში აღიარებული სახელშეკრულებო თავისუფლების პრინციპიდან, რომელმაც ნორმატიული ასახვა ჰპოვა სამოქალაქო კოდექსის 319-ე მუხლის პირველ ნაწილში – კერძო სამართლის სუბიექტებს შეუძლიათ, კანონის ფარგლებში თავისუფლად დადონ ხელშეკრულებები და განსაზღვრონ ამ ხელშეკრულებათა შინაარსი. მათ შეუძლიათ, დადონ ისეთი ხელშეკრულებები, რომლებიც კანონით გათვალისწინებული არ არის, მაგრამ არ ეწინააღმდეგება მას. შესაბამისად, მხარეებს სრული თავისუფლება აქვთ, შეთანხმდნენ ვალდებულების შესრულების ვადებზე. ისინი ამით თავიანთი ნებით განსაზღვრავენ ვალდებულების შესრულების დროს.
შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტა შრომითი ხელშეკრულების ვადის შეწყვეტის გამო ერთი შეხედვით მისი სიმარტივით მაინც საჭიროებს დეტალიზებას ამასთანავე შეუძლებელია მისი ერთ მთლიანობაში განმარტება თუ სახეზე არ არის განსამარტი ფაქტობრივი გარემოება, ამასთანავე აღნიშნული სტატია მხოლოდ მცირედით განმარტავს მას.
დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.
ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში;
ადმინისტრაციულ ორგანოებში, საელჩო, საკონსულო, იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში;
სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;
სტრასბურგის - ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში;
საქართველოში 599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა