საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მეორე კოლეგიამ დააკმაყოფილა სამი კონსტიტუციური სარჩელი

2023 წლის 11 აპრილს საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს მეორე კოლეგიამ დააკმაყოფილა №1421, №1448 და №1451 კონსტიტუციური სარჩელები.

დავის საგანს წარმოადგენდა: ა) №1421 კონსტიტუციურ სარჩელზე: საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 268-ე მუხლის 11 ნაწილის პირველი და მე-2 წინადადებების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით; ბ) №1448 და №1451 კონსტიტუციურ სარჩელებზე: საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 268-ე მუხლის 11 ნაწილის პირველი წინადადებისა და 269-ე მუხლის მე-2 წინადადების კონსტიტუციურობა საქართველოს კონსტიტუციის 31-ე მუხლის პირველ პუნქტთან მიმართებით.

სადავო ნორმების თანახმად, ხელშეკრულებიდან გამომდინარე დავებთან დაკავშირებით პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება მიექცეოდა დაუყოვნებლივ აღსასრულებლად, თუ ეს პირდაპირ იყო გათვალისწინებული ხელშეკრულებით. ამავდროულად, ხსენებულ შემთხვევაში, გამოირიცხებოდა მოსარჩელისათვის გადაწყვეტილების აღსრულების შებრუნების უზრუნველყოფის მოთხოვნა. დამატებით, სადავო ნორმა განსაზღვრავდა, რომ თუ გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულების საკითხი არ იქნებოდა განხილული იმავე სხდომაზე, რომელზედაც გამოტანილი იქნა გადაწყვეტილება, ის განიხილებოდა ზეპირი მოსმენის გარეშე.

მოსარჩელის პოზიციით, სამართლიანი სასამართლოს უფლება მოიაზრებდა ზემდგომი ინსტანციის სასამართლოს მიერ საქმის განხილვას და იმგვარი გადაწყვეტილების მიღებას, რომელიც აღსრულებადია. შესაბამისად, მხარეთა შეთანხმების საფუძველზე პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულება, არღვევდა სასამართლოს გადაწყვეტილების ეფექტიანად გასაჩივრების უფლებას.შესაბამისად, სასამართლო იდგა ფაქტების დადგენის აუცილებლობის წინაშე, რის გამოც აღნიშნული გადაწყვეტილების ზეპირი მოსმენის გარეშე მიღება არღვევდა პირის სამართლიანი სასამართლოს უფლებას.

საკონსტიტუციო სასამართლომ განმარტა, რომ ეფექტური მართლმსაჯულება თავის თავში მოიაზრებს სასამართლოს გადაწყვეტილების იძულებით აღსრულების აუცილებლობას. გადაწყვეტილების დროული აღსრულება პირდაპირ განაპირობებს მართლმსაჯულების ეფექტურობას. თუმცა, სწრაფ და ეფექტურ მართლმსაჯულებასთან ერთად, კონსტიტუცია ასევე განამტკიცებს გადაწყვეტილების გასაჩივრების უფლებას. საკონსტიტუციო სასამართლომ აღნიშნა, სწორედ გასაჩივრების უფლებით არის დაცული, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილებამ არ დააყენოს ისეთი შედეგი, რომლის გამოსწორება ვერ მოხდება სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებითაც კი.განსახილველ შემთხვევაში კი, საკონსტიტუციო სასამართლომ დაადგინა, რომ სადავო ნორმა ქმნიდა პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულების რეალურ შესაძლებლობას მანამ, სანამ სააპელაციო სასამართლო იმსჯელებდა აღსრულების შედეგად გამოუსწორებელი ზიანის დადგომის საკითხზე. აღნიშნული კი, რიგ შემთხვევებში, აზრს უკარგავდა ან/და მნიშვნელოვნად აუფასურებდა სააპელაციო საჩივრის შემდგომ განხილვასა და გადაწყვეტას.

სამართლიანი ბალანსის მისაღწევად მნიშვნელოვანია, პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება არ აღსრულდეს მანამ, სანამ სააპელაციო სასამართლო არ შეაფასებს დაუყოვნებლივი აღსრულების შედეგების გავლენას მისსავე გადაწყვეტილების ეფექტიანობაზე და იმსჯელებს დროებითი ღონისძიების გამოყენებაზე.

საკონსტიტუციო სასამართლომ განმარტა, რომ აღნიშნული საკითხის გადაწყვეტისას, სასამართლოს უწევს, დაადგინოს სახელშეკრულებო პირობის ნამდვილობა, ასევე, შეაფასოს, ხომ არ არსებობს გადაწყვეტილების აღსრულების რაიმე სხვა დამაბრკოლებელი გარემოება. შესაბამისად, სასამართლომ მიიჩნია, რომ სამართლიანი სასამართლოს უფლებიდან გამომდინარე, აუცილებელია, ხსენებული გადაწყვეტილების მიღებისას საქმის ზეპირი განხილვის წესის არსებობა.

საკონსტიტუციო სასამართლომ არაკონსტიტუციურად ცნო სადავო ნორმები, ხოლო იმ ნორმის ძალადაკარგულად ცნობის თარიღი, რომელიც ითვალისწინებს ხელშეკრულებით პირდაპირ გათვალისწინებულ შემთხვევებში პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულებას, გადაავადა 2023 წლის პირველ ოქტომბრამდე.

წყარო: საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო

დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს. 

ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში; ადმინისტრაციულ ორგანოებში,საელჩო,საკონსულო,იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში; სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;სტრასბურგის-ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში.

კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით

საქართველოში 599 50 55 78  
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)

იტალიაში 351 5 47 00 47  
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა

გაზიარება

Facebook კომენტარები