ზარის მოთხოვნაქორწინება და განქორწინება საერთაშორისო სამართლის მიხედვით საქართველოში
ადვოკატი / ადვოკატი / სტატიები / ადვოკატის ნომერი / iuristi / განქორწინება დისტანციურად ემიგრანტებისთვის / განქორწინების მედიაცია / განქორწინება / სიახლე
საადვოკატო ბიუროს მართველო პარტნიორი, ქალბატონი ნათია ნაკაშიძე განმარტავს როგორ ხდება ქორწინება და განქორწინება საერთაშორისო სამართლის მიხედვით საქართველოში.
საოჯახო ურთიერთობებთან დაკავშირებული საკითხები, მათ შორის ქორწინების წესები, პირობები, ერთმანეთისაგან განსხვავდება ქვეყნების მიხედვით, ვინაიდან იგი უშუალოდ დაკავშირებულია რელიგიასთან, ტრადიციებთან, წესჩვეულებებთან, ქვეყნის ისტორიასთან და ა.შ.
ბევრი ევროპული ქვეყანა აბსოლუტურად ემხრობა ე.წ. „მონოგამიურ“ ქორწინებას, ანუ ქორწინება შეიძლება მოხდეს ქალსა და მამაკაცს შორის,რაც გვაქვს საქართველოში. ქორწინება საქართველოში დაიშვება 18 წლის ასაკიდან.
ზოგიერთი ევროპული ქვეყანა, მაგალითად, ჰოლანდია აღიარებს ქორწინებას ერთსა და იმავე სქესის მქონე პირებს შორის.
ევროპული ქვეყნებისგან განსხვავებით, მუსულმანური აზიური ქვეყნები, რელიგიური წესებიდან გამომდინარე, უშვებს ე.წ. „პოლიგამიურ“ ქორწინებას, რაც გულისხმობს მამაკაცის მიერ რამდენიმე ქალთან ქორწინების რეგისტრაციის შესაძლებლობას.
არსებოს თუ არა რაიმე სამართლებრივი აკრძალვა საქართველოს მოქალაქის უცხო ქვეყნის მოქალაქეზე ქორწინების რეგისტრაციისას?
- საქართველოს კანონდმებლობა არ ითვალისწინებს რაიმე აკრძალვას საქართველოს მოქალაქეების უცხო ქვეყნის მოქალაქეებზე დაქორწინებისათვის. ქორწინება დასაშვებია არამარტო საქართველოსა და უცხო ქვეყნის მოქალაქეს შორის, არამედ უცხო ქვეყნის მოქალაქეებს შორისაც.
რა შემთხვევაში ვერ განხორციელდება ქორწინების რეგისტრაცია უცხო ქვეყნის მოქალაქესთნ საქართველოში?
- საქართველოს კანონმდებლობით არ დაიშვება ქორწინება იმ პირთა შორის, თუ წინა ქორწინება საქართველოს სასამართლოს გადაწყვეტილებით ან საქართველოში ცნობილი გადაწყვეტილებით არ არის შეწყვეტილი ან ბათილი, ასევე თუ წინა მეუღლე არ არის იურიდიულად გარდაცვლილად გამოცხადებული.
როგორ ხდება უცხო ქვეყნის მოქალაქესთან განქორწინება საქართველოში?
- განქორწინება 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა,განქორწინების წესი, ფორმა და მიდგომები, ქვეყნების მიხედვით, განსხვავდება ერთმანეთისაგან,ერთი შეხედვით, მარტივი პროცედურა რთულდება მაშინ, როდესაც განქორწინება ხდება ტრანსნაციონალურ ქორწინებაში მყოფ მეუღლეებს შორის, თუ ქორწინების რეგისტრაცია განხორციელებულია საქართველოში ამ შემთხვევაში განქორწინება უცხო ქვეყნის მოქალაქესთან ზუსტად იმავე წესების დაცვით ხდება, რაც აუცილებელია საქართველოს მოქალაქესთან განქორწინების პროცედურის ეტაპზე.
სხვადასხვა ქვეყნების პრაქტიკასა და გამოცდილებაზე დაყრდნობით უნდა აღინიშნოს, რომ განქორწინების პროცესი საქართველოში უფრო მარტივად მიმდინარეობს,ვიდრე ევროპის მრავალ ქვეყანაში შიდა სახელმწიფო კანონებიდან გამომდინარე.
რა შეიძლება იყოს განქორწინების მიზეზი?
- განქორწინების საფუძველი შეიძლება იყოს მთელი რიგი მიზეზები, რაზეც მეუღლეები ვერ შეთანხმდნენ ურთიერთთანაცხოვრების პერიოდში. ამიტომაც მათ კანონი აძლევს უფლებას, განქორწინდნენ, რისთვისაც ისინი, დავის არარსებობის შემთხვევაში, მიმართავენ ტერიტორიულ სამსახურს, ხოლო სხვა დანარჩენ შემთხვევაში კი- სასამართლოს.
განქორწინების მიზეზებიდან პრაქტიკაში ყველაზე გავრცელებულია: მეუღლეთა შორის საერთო შეხედულებებისა და ინტერესების არარსებობა, ხასიათის შეუთავსებლობა, ცოლქმრული ერთგულების დარღვევა, ეჭვიანობა, ლოთობა, სქესობრივი დაუკმაყოფილებლობა, უმუშევრობით გამოწვეული მძიმე ყოფა, ძალადობა და ა.შ. როგორც ჩანს, განქორწინების მიზეზებს შორის საკმაოდ არის როგორც სუბიექტური, ისე ობიექტური ფაქტორები. განქორწინებისას იგულისხმება, რომ ქორწინება მოხდა კანონის მოთხოვნათა საფუძველზე, განსაზღვრული დროის განმავლობაში არსებობდა მეუღლეებს შორის წარმოშობილი საოჯახოსამართლებრივი ურთიერთობანი, მაგრამ შემდეგ იგი, ისევ მეუღლეთა ნების გამოვლენის საფუძველზე შეწყდა.
როგორ ხდება განქორწინება საქართველოში?
- საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1123-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი ამბობს: „განქორწინება ხდება სასამართლო წესით, თუ მეუღლეებს შორის არსებობს დავა, სხვა შემთხვევაში – სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციის ორგანოში“.
აქვს თუ არა უფლება ეთ-ერთ მეუღლეს თავად გადაწყვიტოს განქორწინების საკითხი?
- საქართველოს კონსტიტუცია განსაზღვრავს, რომ ადამიანის პირადი და ოჯახური ცხოვრება ხელშეუხებელია. მაშასადამე, მეუღლეებს უფლება აქვთ, თავად გადაწვიტონ, გააგრძელონ თუ შეწყვიტონ ქორწინება.
საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით ერთი მეუღლის სასამართლოში მიმართვის შემთხვევაში დადგება განქორწინების ფაქტი,მიუხედავად იმისა,მეორე მეუღლე თანახმა არის თუ არა განქორწინებაზე გარდა იმ შემთხვევაში თუ არასრულწლოვანი საერთო შვილი 1წლამდე ასაკის არის.
რომელი ქვეყნის სამართალი უნდა იქნეს გამოყენებული განქორწინების შემთხვევაში?
- „საერთაშორისო კერძო სამართლის შესახებ“ საქართველოს კანონის 47-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის თანახმად, ქორწინების შეწყვეტა ექვემდებარება იმ ქვეყნის სამართალს, რომელიც გამოიყენება ქორწინების ზოგადი შედეგების მიმართ. ხოლო ამავე მუხლის მე-2 ნაწილი აკონკრეტებს, რომ: როდესაც უცხო ქვეყნის სამართლის მიხედვით განქორწინება შეუძლებელია, იგი შეიძლება განხორციელდეს საქართველოს სამართლის შესაბამისად, თუ განქორწინების მსურველი მეუღლე საქართველოს მოქალაქეა ან ქორწინებისას საქართველოს მოქალაქე იყო.
1. ქორწინების შეწყვეტა საქართველოს მოქალაქესა და უცხოელ მოქალაქეს ან მოქალაქეობის არმქონე პირს შორის წარმოებს საქართველოს სამართლის მიხედვით;
2. ქორწინების შეწყვეტა მეუღლეებს შორის, რომელთაგან ორივეს ან ერთ-ერთს მაინც ჩვეულებრივი ადგილსამყოფელი აქვს საქართველოში, განიხილება საქართველოს სამართლის მიხედვით, მეუღლეთა მოქალაქეობას ასეთ შემთხვევაში მნიშვნელობა არ აქვს;
3. ქორწინების შეწყვეტა მეუღლეებს შორის, რომელთაგან ერთ-ერთს მაინც ჩვეულებრივი ადგილსამყოფელი ჰქონდა საქართველოში, შეიძლება განხილულ იქნეს საქართველოს სასამართლოს მიერ და საქართველოს სამართლის მიხედვით;
4. ქორწინების შეწყვეტა საზღვარგარეთ მცხოვრებ საქართველოს მოქალაქესა (ან დაქორწინების დროს მაინც თუ იყო საქართველოს მოქალაქე) და უცხოეთის მოქალაქეს შორის განიხილება საქართველოს სამართლის მიხედვით, თუ ქორწინების შეწყვეტა (განქორწინება) უცხო ქვეყნის სამართლის მიხედვით შეუძლებელია.
რა შემთხვევაში აქვს ძალა საქართველოს ტერიტორიაზე უცხო ქვეყნის სასამართლოში გამოტანილ განქორწინების გადაწყვეტილებას?
- უცხო ქვეყნის სასამართლო გადაწყვეტილების მიმართ, მოქმედებს განსაკუთრებული წესი. ამ შემთხვევაში დამოწმების შემდგომ უნდა მოხდეს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მხრიდან ამ გადაწყვეტილების ცნობა და შემდგომ განქორწინების რეგისტრაცია. სხვა სახელმწიფოს მიერ გაცემული ნებისმიერი დოკუმენტი წარდგენილ შეიძლება იყოს ქართულ, ინგლისურ ან რუსულ ენებზე. იმ შემთხვევაში, თუ თარგმანი განხორციელებულია უცხო ქვეყნის ორგანოების მიერ, თარგმანი დამოწმებულ უნდა იყოს შესაბამისი წესით ან აპოსტილის ბეჭდით, ან ლეგალიზებული. პროცედურა დამოკიდებულია უცხო ქვეყანაზე.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით
საქართველოში 
599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
მსგავსი სიახლეები
განქორწინება, ქორწინება, საქართველოში, განქორწინება საქართველოში, განქორწინება ონლაინში, ონლაინში განქორიწნება, განქორწინება დისტანციურად, განქორწინება ემიგრანტებს, განქორწინება მსოფლიოს მასშტაბით, განქორწინება ემიგრანტებს +995599505578, განქორწინება უცხო
საადვოკატო ბიუროს მართველო პარტნიორი, ქალბატონი ნათია ნაკაშიძე განმარტავს როგორ ხდება ქორწინება და განქორწინება საერთაშორისო სამართლის მიხედვით საქართველოში.
საოჯახო ურთიერთობებთან დაკავშირებული საკითხები, მათ შორის ქორწინების წესები, პირობები, ერთმანეთისაგან განსხვავდება ქვეყნების მიხედვით, ვინაიდან იგი უშუალოდ დაკავშირებულია რელიგიასთან, ტრადიციებთან, წესჩვეულებებთან, ქვეყნის ისტორიასთან და ა.შ.
ბევრი ევროპული ქვეყანა აბსოლუტურად ემხრობა ე.წ. „მონოგამიურ“ ქორწინებას, ანუ ქორწინება შეიძლება მოხდეს ქალსა და მამაკაცს შორის,რაც გვაქვს საქართველოში. ქორწინება საქართველოში დაიშვება 18 წლის ასაკიდან.
ზოგიერთი ევროპული ქვეყანა, მაგალითად, ჰოლანდია აღიარებს ქორწინებას ერთსა და იმავე სქესის მქონე პირებს შორის.
ევროპული ქვეყნებისგან განსხვავებით, მუსულმანური აზიური ქვეყნები, რელიგიური წესებიდან გამომდინარე, უშვებს ე.წ. „პოლიგამიურ“ ქორწინებას, რაც გულისხმობს მამაკაცის მიერ რამდენიმე ქალთან ქორწინების რეგისტრაციის შესაძლებლობას.
არსებოს თუ არა რაიმე სამართლებრივი აკრძალვა საქართველოს მოქალაქის უცხო ქვეყნის მოქალაქეზე ქორწინების რეგისტრაციისას?
- საქართველოს კანონდმებლობა არ ითვალისწინებს რაიმე აკრძალვას საქართველოს მოქალაქეების უცხო ქვეყნის მოქალაქეებზე დაქორწინებისათვის. ქორწინება დასაშვებია არამარტო საქართველოსა და უცხო ქვეყნის მოქალაქეს შორის, არამედ უცხო ქვეყნის მოქალაქეებს შორისაც.
რა შემთხვევაში ვერ განხორციელდება ქორწინების რეგისტრაცია უცხო ქვეყნის მოქალაქესთნ საქართველოში?
- საქართველოს კანონმდებლობით არ დაიშვება ქორწინება იმ პირთა შორის, თუ წინა ქორწინება საქართველოს სასამართლოს გადაწყვეტილებით ან საქართველოში ცნობილი გადაწყვეტილებით არ არის შეწყვეტილი ან ბათილი, ასევე თუ წინა მეუღლე არ არის იურიდიულად გარდაცვლილად გამოცხადებული.
როგორ ხდება უცხო ქვეყნის მოქალაქესთან განქორწინება საქართველოში?
- განქორწინება 21-ე საუკუნის ერთ-ერთი მთავარი გამოწვევაა,განქორწინების წესი, ფორმა და მიდგომები, ქვეყნების მიხედვით, განსხვავდება ერთმანეთისაგან,ერთი შეხედვით, მარტივი პროცედურა რთულდება მაშინ, როდესაც განქორწინება ხდება ტრანსნაციონალურ ქორწინებაში მყოფ მეუღლეებს შორის, თუ ქორწინების რეგისტრაცია განხორციელებულია საქართველოში ამ შემთხვევაში განქორწინება უცხო ქვეყნის მოქალაქესთან ზუსტად იმავე წესების დაცვით ხდება, რაც აუცილებელია საქართველოს მოქალაქესთან განქორწინების პროცედურის ეტაპზე.
სხვადასხვა ქვეყნების პრაქტიკასა და გამოცდილებაზე დაყრდნობით უნდა აღინიშნოს, რომ განქორწინების პროცესი საქართველოში უფრო მარტივად მიმდინარეობს,ვიდრე ევროპის მრავალ ქვეყანაში შიდა სახელმწიფო კანონებიდან გამომდინარე.
რა შეიძლება იყოს განქორწინების მიზეზი?
- განქორწინების საფუძველი შეიძლება იყოს მთელი რიგი მიზეზები, რაზეც მეუღლეები ვერ შეთანხმდნენ ურთიერთთანაცხოვრების პერიოდში. ამიტომაც მათ კანონი აძლევს უფლებას, განქორწინდნენ, რისთვისაც ისინი, დავის არარსებობის შემთხვევაში, მიმართავენ ტერიტორიულ სამსახურს, ხოლო სხვა დანარჩენ შემთხვევაში კი- სასამართლოს.
განქორწინების მიზეზებიდან პრაქტიკაში ყველაზე გავრცელებულია: მეუღლეთა შორის საერთო შეხედულებებისა და ინტერესების არარსებობა, ხასიათის შეუთავსებლობა, ცოლქმრული ერთგულების დარღვევა, ეჭვიანობა, ლოთობა, სქესობრივი დაუკმაყოფილებლობა, უმუშევრობით გამოწვეული მძიმე ყოფა, ძალადობა და ა.შ. როგორც ჩანს, განქორწინების მიზეზებს შორის საკმაოდ არის როგორც სუბიექტური, ისე ობიექტური ფაქტორები. განქორწინებისას იგულისხმება, რომ ქორწინება მოხდა კანონის მოთხოვნათა საფუძველზე, განსაზღვრული დროის განმავლობაში არსებობდა მეუღლეებს შორის წარმოშობილი საოჯახოსამართლებრივი ურთიერთობანი, მაგრამ შემდეგ იგი, ისევ მეუღლეთა ნების გამოვლენის საფუძველზე შეწყდა.
როგორ ხდება განქორწინება საქართველოში?
- საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1123-ე მუხლის 1-ლი ნაწილი ამბობს: „განქორწინება ხდება სასამართლო წესით, თუ მეუღლეებს შორის არსებობს დავა, სხვა შემთხვევაში – სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციის ორგანოში“.
აქვს თუ არა უფლება ეთ-ერთ მეუღლეს თავად გადაწყვიტოს განქორწინების საკითხი?
- საქართველოს კონსტიტუცია განსაზღვრავს, რომ ადამიანის პირადი და ოჯახური ცხოვრება ხელშეუხებელია. მაშასადამე, მეუღლეებს უფლება აქვთ, თავად გადაწვიტონ, გააგრძელონ თუ შეწყვიტონ ქორწინება.
საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით ერთი მეუღლის სასამართლოში მიმართვის შემთხვევაში დადგება განქორწინების ფაქტი,მიუხედავად იმისა,მეორე მეუღლე თანახმა არის თუ არა განქორწინებაზე გარდა იმ შემთხვევაში თუ არასრულწლოვანი საერთო შვილი 1წლამდე ასაკის არის.
რომელი ქვეყნის სამართალი უნდა იქნეს გამოყენებული განქორწინების შემთხვევაში?
- „საერთაშორისო კერძო სამართლის შესახებ“ საქართველოს კანონის 47-ე მუხლის 1-ლი ნაწილის თანახმად, ქორწინების შეწყვეტა ექვემდებარება იმ ქვეყნის სამართალს, რომელიც გამოიყენება ქორწინების ზოგადი შედეგების მიმართ. ხოლო ამავე მუხლის მე-2 ნაწილი აკონკრეტებს, რომ: როდესაც უცხო ქვეყნის სამართლის მიხედვით განქორწინება შეუძლებელია, იგი შეიძლება განხორციელდეს საქართველოს სამართლის შესაბამისად, თუ განქორწინების მსურველი მეუღლე საქართველოს მოქალაქეა ან ქორწინებისას საქართველოს მოქალაქე იყო.
1. ქორწინების შეწყვეტა საქართველოს მოქალაქესა და უცხოელ მოქალაქეს ან მოქალაქეობის არმქონე პირს შორის წარმოებს საქართველოს სამართლის მიხედვით;
2. ქორწინების შეწყვეტა მეუღლეებს შორის, რომელთაგან ორივეს ან ერთ-ერთს მაინც ჩვეულებრივი ადგილსამყოფელი აქვს საქართველოში, განიხილება საქართველოს სამართლის მიხედვით, მეუღლეთა მოქალაქეობას ასეთ შემთხვევაში მნიშვნელობა არ აქვს;
3. ქორწინების შეწყვეტა მეუღლეებს შორის, რომელთაგან ერთ-ერთს მაინც ჩვეულებრივი ადგილსამყოფელი ჰქონდა საქართველოში, შეიძლება განხილულ იქნეს საქართველოს სასამართლოს მიერ და საქართველოს სამართლის მიხედვით;
4. ქორწინების შეწყვეტა საზღვარგარეთ მცხოვრებ საქართველოს მოქალაქესა (ან დაქორწინების დროს მაინც თუ იყო საქართველოს მოქალაქე) და უცხოეთის მოქალაქეს შორის განიხილება საქართველოს სამართლის მიხედვით, თუ ქორწინების შეწყვეტა (განქორწინება) უცხო ქვეყნის სამართლის მიხედვით შეუძლებელია.
რა შემთხვევაში აქვს ძალა საქართველოს ტერიტორიაზე უცხო ქვეყნის სასამართლოში გამოტანილ განქორწინების გადაწყვეტილებას?
- უცხო ქვეყნის სასამართლო გადაწყვეტილების მიმართ, მოქმედებს განსაკუთრებული წესი. ამ შემთხვევაში დამოწმების შემდგომ უნდა მოხდეს საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მხრიდან ამ გადაწყვეტილების ცნობა და შემდგომ განქორწინების რეგისტრაცია. სხვა სახელმწიფოს მიერ გაცემული ნებისმიერი დოკუმენტი წარდგენილ შეიძლება იყოს ქართულ, ინგლისურ ან რუსულ ენებზე. იმ შემთხვევაში, თუ თარგმანი განხორციელებულია უცხო ქვეყნის ორგანოების მიერ, თარგმანი დამოწმებულ უნდა იყოს შესაბამისი წესით ან აპოსტილის ბეჭდით, ან ლეგალიზებული. პროცედურა დამოკიდებულია უცხო ქვეყანაზე.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით საქართველოში 599 50 55 78 თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47 ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
