მორალური ზიანის ანაზღაურების სამართლებრივი საფუძვლები

ადვოკატი / Advokati | lawyer / ადვოკატის ნომერი / ადვოკატი / სტატიები

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი სხვა განვითარებული ქვეყნების კანონმდებლობის პარალელურად, განსაზღვრავს მორალური ზიანის ანაზღაურების წესსა და მისი დაკისრების წინაპირობებს.თუმცა არსებული ნორმები სრულყოფილად ვერ ახდენენ ამ თემის კონკრეტიზაციას.

მორალური ზიანის დაკისრებას ორი ძირითადი ფუნქცია აქვს: 1. ზიანის მიყენებამდე არსებული ფაქტობრივი მდგომარეობის აღდგენა (რესტიტუცია); 2. განცდილი ზიანის ფულადი ფორმით ანაზღაურება (კომპენსაცია). თუმცა სადავოა, თუ რამდენად შეიძლება მორალური ზიანის ანაზღაურება ფულადი თანხის გადახდევინებით, როცა მორალური ზიანის რესტიტუცია გამორიცხულია, ვინაიდან ტანჯვა, რომელიც ადამიანს მიადგა ამოუშლელია მისი სულიერი აგებულებიდან. მატერიალური სახით კომპენსაცია არ ვრცელდება არასწორი ინფორმაციის გავრცელების შემთხვევაში. ამ დროს მისი კომპენსაცია უნდა მოხდეს ამ ფაქტების უარყოფით, იმავე საშუალებებით, რა საშუალებებითაც გავრცელებული იყო ეს ინფორმაცია.

მორალური ზიანის ანაზღაურების ზოგადი სამართლებრივი საფუძვლები

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით მორალური ზიანის დაკისრება მხოლოდ სამ შემთხვევაშია შესაძლებელი:

• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მე-18 მუხლის მიხედვით პატივის ღირსების და საქმიანი რეპუტაციის შემლახველი ინფორმაციის გავრცელებით;

• საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 413-ე მუხლის მიხედვით ჯანმრთელობისათვის ზიანის მიყენების დროს;

• 992-ე მუხლით ქონებრივი ზიანის მიყენების შემთხვევაში მორალური ზიანის მიყენების დროს.

მორალური ზიანის დაკისრების არსებითი ხარვეზები

მორალური ზიანის დაკისრების ერთ-ერთ ხარვეზად ტერმინის უზუსტობა მიიჩნევა. ტერმინი „მორალური“-ს განმარტებას საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი არ იძლევა, ის საკმაოდ ფართო ცნებაა და მის შეფასებას სასამართლო საკუთარი რწმენით ახორციელებს.ამ შემთხვევამ გასაჩივრების პრობლემამდეც შეიძლება მიგვიყვანოს, რადგან მოსამართლემ ფაქტობრივი გარემოებები შესაძლოა სუბიქტურად შეაფასოს, ვინაიდან მას ობიექტური მტკიცებულება არ გააჩნია. ტერმინმა ბუნდოვანება შესაძლოა გამოიწვიოს მაშინაც, როცა მოდავე მხარეები იურიდიული პირები არიან, ხოლო დავის საგანს ქონებრივი ზიანის მომტანი ცნობების გახმაურების შედეგად ზიანის ანაზღაურება წარმოადგენს. ამ შემთხვევაში იურიდიულ პირებს არ აქვთ შესაძლებლობა მოითხოვონ მორალური ზიანის ანაზრაურება, ვინაიდან მათ მორალის ნაცვლად მხოლოდ საქმიანი რეპუტაცია გააჩნიათ.

ერთ-ერთ პრობლემას წარმოადგენს ჯანმრთელობის დეფინიციის დაუზუსტებლობაც. სასამართლო ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ დადგენილი წესის მიხედვით ხელმძღვანელობს, რომლის მიხედვითაც ადამიანის ჯანმრთელობას სრული სოციალური, ფიზიკური და ფსიქიკური კეთილდღეობის მდგომარეობა წარმოადგენს. ამ დროს კი სასურველია განიმარტოს რა ტიპის და როგორი ჯანმრთელობის დაზიანებაზე უნდა მოხდეს კომპენსაცია.

დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.

ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში; ადმინისტრაციულ ორგანოებში,საელჩო,საკონსულო,იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში; სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;სტრასბურგის-ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში.

კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით