ზარის მოთხოვნაე.წ.ასტუპნიკები
საბჭოთა კავშირის პერიოდში არ არსებობდა ტერმინი „კერძო საკუთრება“. სწორედ აღნიშნულმა გარემოებამ წარმოშვა დღევანდელობაში ის გლობალური პრობლემები, რაც დაკავშირებულია ბინის მოსარგებლესა (ატსტუპნიკსა) და ბინის მესაკუთრეს შორის.
ადამიანებს, რომლებმაც ათეული წლების წინ ბინები, სახლები, ან სახლებში გარკვეული ფართობები იყიდეს, საბჭოთა კავშირის დანგრევის შემდეგ ამ სახლებზე უფლება ჩამოერთვათ. აღმოჩნდა, რომ ბევრ მათგანს ნაყიდი უძრავი ქონება იმ დროს მოქმედი კანონმდებლობის წესით დარეგისტრირებული არ ჰქონდა. მაშინ ვალდებულებაც არ არსებობდა ქონების დარეგისტრირებისა, მთავარი იყო ბინაში ჩაწერა ყოფილიყო და საკუთრების უფლებაც ამ ჩაწერის მიხედვით გაიცემოდა. როგორც კი „ჩაწერის ინსტიტუტი“ გაუქმდა, ბინით მოსარგებლეები სარგებლის უფლების გარეშე დარჩნენ.
„ატსტუპნიკების“ შესახებ რეგულაციები მოცემულია „საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობისას წარმოშობილი ურთიერთობების შესახებ“ საქართველოს კანონი და აღნიშნული ნორმატიული აქტი აწესრიგებს საცხოვრებელი სადგომის მესაკუთრესა და მოსარგებლეს შორის 1921 წლის 25 თებერვლიდან 1996 წლის 27 ივნისამდე წარმოშობილ იმ ურთიერთობებს, რომლებიც სპეციალურ სამართლებრივ მოწესრიგებას მოითხოვს.
მოსარგებლე (ატსტუპნიკი) არის პირი, რომელიც კანონის მიღების მომენტისთვის კეთილსინდისიერად, ფაქტობრივად ფლობს საცხოვრებელ სადგომს მესაკუთრესთან სანოტარო ფორმის დაცვის გარეშე დადებული წერილობითი ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე, ან მფლობელობის უფლება მიღებული აქვს საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობის უფლების დათმობის შესახებ გარიგებით ან ადმინისტრაციული აქტით.
თუ მესაკუთრე უარს აცხადებს მოსარგებლისთვის საცხოვრებელი სადგომის/ბინის საბაზრო ღირებულების 90%-ის გადახდაზე, მოსარგებლეს უფლება აქვს მესაკუთრეს მოსთხოვოს შესაბამისი ანაზღაურების (დაკავებული საცხოვრებელი სადგომის საბაზრო ღირებულების 10%) სანაცვლოდ დაკავებულ საცხოვრებელ სადგომზე საკუთრების უფლების გადაცემა.
არსებობს, ასევე ისეთი შემთხვევაც, როდესაც, თუ მხარეებს შორის არსებობს გარიგება საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობის უფლების დათმობის შესახებ, მესაკუთრეს უფლება აქვს მოსარგებლეს მოსთხოვოს საცხოვრებელი სადგომის მფლობელობის შეწყვეტა, მხოლოდ მოსარგებლისთვის (ან თავდაპირველი მოსარგებლის უფლებამონაცვლისთვის) დაკავებული საცხოვრებელი სადგომის საბაზრო ღირებულების 75%-ის გადახდის შემთხვევაში, ხოლო თუ მესაკუთრე უარს აცხადებს მოსარგებლისთვის საბაზრო ღირებულების 75%-ის გადახდაზე, მოსარგებლეს უფლება აქვს მესაკუთრეს მოსთხოვოს შესაბამისი ანაზღაურების (დაკავებული საცხოვრებელი სადგომის საბაზრო ღირებულების 25%) სანაცვლოდ დაკავებულ საცხოვრებელ სადგომზე საკუთრების უფლების გადაცემა.
გარიგება საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობის უფლების დათმობის შესახებ შეიძლება დამტკიცდეს სადავო საცხოვრებელ სადგომში რეგისტრაციით და კომუნალური გადასახადების გადახდით ან/და მესაკუთრისთვის გარკვეული ოდენობის საფასურის გადახდით (გარდა ქირავნობის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ქირისა). თუკი მოსარგებლეს საცხოვრებელი სადგომის მფლობელობის უფლება მოპოვებული აქვს ქირავნობის საფუძველზე, იგი არ ჩაითვლება ე.წ. ატსტუპნიკად და მასზე არ გავრცელდება „საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობისას წარმოშობილი ურთიერთობების შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი უფლებები.
იმ შემთხვევაში, თუ მოსარგებლესა და მესაკუთრეს შორის შეთანხმება არ იქნა მიღწეული, დავა გადაწყდება სასამართლო წესით.
მოსარგებლეს, რომელმაც მფლობელობის უფლება მიიღო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით, მფლობელობა შეუწყდება სახელმწიფოს მიერ საცხოვრებელი სადგომის ღირებულების ანაზღაურების მომენტიდან.
ანაზღაურების მისაღებად სახელმწიფოს მიმართ სარჩელის წარდგენის უფლება აქვს როგორც მოსარგებლეს, ისე მესაკუთრეს (საცხოვრებელი სადგომის ღირებულების ანაზღაურების შესახებ სარჩელი).
დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.
ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში; ადმინისტრაციულ ორგანოებში,საელჩო,საკონსულო,იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში; სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;სტრასბურგის-ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით
საქართველოში 
599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
მსგავსი სიახლეები
ასტუპნიკები, საცხოვრებელი სადგომი, ფაქტობრივი ფლობა, ნასყიდობის ხელშეკრულება, ზეპირი გარიგება, საქართველოს კანონი, ასტუპნიკთა დავები, ადვოკატის მომსახურება
საბჭოთა კავშირის პერიოდში არ არსებობდა ტერმინი „კერძო საკუთრება“. სწორედ აღნიშნულმა გარემოებამ წარმოშვა დღევანდელობაში ის გლობალური პრობლემები, რაც დაკავშირებულია ბინის მოსარგებლესა (ატსტუპნიკსა) და ბინის მესაკუთრეს შორის.
ადამიანებს, რომლებმაც ათეული წლების წინ ბინები, სახლები, ან სახლებში გარკვეული ფართობები იყიდეს, საბჭოთა კავშირის დანგრევის შემდეგ ამ სახლებზე უფლება ჩამოერთვათ. აღმოჩნდა, რომ ბევრ მათგანს ნაყიდი უძრავი ქონება იმ დროს მოქმედი კანონმდებლობის წესით დარეგისტრირებული არ ჰქონდა. მაშინ ვალდებულებაც არ არსებობდა ქონების დარეგისტრირებისა, მთავარი იყო ბინაში ჩაწერა ყოფილიყო და საკუთრების უფლებაც ამ ჩაწერის მიხედვით გაიცემოდა. როგორც კი „ჩაწერის ინსტიტუტი“ გაუქმდა, ბინით მოსარგებლეები სარგებლის უფლების გარეშე დარჩნენ.
„ატსტუპნიკების“ შესახებ რეგულაციები მოცემულია „საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობისას წარმოშობილი ურთიერთობების შესახებ“ საქართველოს კანონი და აღნიშნული ნორმატიული აქტი აწესრიგებს საცხოვრებელი სადგომის მესაკუთრესა და მოსარგებლეს შორის 1921 წლის 25 თებერვლიდან 1996 წლის 27 ივნისამდე წარმოშობილ იმ ურთიერთობებს, რომლებიც სპეციალურ სამართლებრივ მოწესრიგებას მოითხოვს.
მოსარგებლე (ატსტუპნიკი) არის პირი, რომელიც კანონის მიღების მომენტისთვის კეთილსინდისიერად, ფაქტობრივად ფლობს საცხოვრებელ სადგომს მესაკუთრესთან სანოტარო ფორმის დაცვის გარეშე დადებული წერილობითი ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე, ან მფლობელობის უფლება მიღებული აქვს საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობის უფლების დათმობის შესახებ გარიგებით ან ადმინისტრაციული აქტით.
თუ მესაკუთრე უარს აცხადებს მოსარგებლისთვის საცხოვრებელი სადგომის/ბინის საბაზრო ღირებულების 90%-ის გადახდაზე, მოსარგებლეს უფლება აქვს მესაკუთრეს მოსთხოვოს შესაბამისი ანაზღაურების (დაკავებული საცხოვრებელი სადგომის საბაზრო ღირებულების 10%) სანაცვლოდ დაკავებულ საცხოვრებელ სადგომზე საკუთრების უფლების გადაცემა.
არსებობს, ასევე ისეთი შემთხვევაც, როდესაც, თუ მხარეებს შორის არსებობს გარიგება საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობის უფლების დათმობის შესახებ, მესაკუთრეს უფლება აქვს მოსარგებლეს მოსთხოვოს საცხოვრებელი სადგომის მფლობელობის შეწყვეტა, მხოლოდ მოსარგებლისთვის (ან თავდაპირველი მოსარგებლის უფლებამონაცვლისთვის) დაკავებული საცხოვრებელი სადგომის საბაზრო ღირებულების 75%-ის გადახდის შემთხვევაში, ხოლო თუ მესაკუთრე უარს აცხადებს მოსარგებლისთვის საბაზრო ღირებულების 75%-ის გადახდაზე, მოსარგებლეს უფლება აქვს მესაკუთრეს მოსთხოვოს შესაბამისი ანაზღაურების (დაკავებული საცხოვრებელი სადგომის საბაზრო ღირებულების 25%) სანაცვლოდ დაკავებულ საცხოვრებელ სადგომზე საკუთრების უფლების გადაცემა.
გარიგება საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობის უფლების დათმობის შესახებ შეიძლება დამტკიცდეს სადავო საცხოვრებელ სადგომში რეგისტრაციით და კომუნალური გადასახადების გადახდით ან/და მესაკუთრისთვის გარკვეული ოდენობის საფასურის გადახდით (გარდა ქირავნობის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ქირისა). თუკი მოსარგებლეს საცხოვრებელი სადგომის მფლობელობის უფლება მოპოვებული აქვს ქირავნობის საფუძველზე, იგი არ ჩაითვლება ე.წ. ატსტუპნიკად და მასზე არ გავრცელდება „საცხოვრებელი სადგომით სარგებლობისას წარმოშობილი ურთიერთობების შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი უფლებები.
იმ შემთხვევაში, თუ მოსარგებლესა და მესაკუთრეს შორის შეთანხმება არ იქნა მიღწეული, დავა გადაწყდება სასამართლო წესით.
მოსარგებლეს, რომელმაც მფლობელობის უფლება მიიღო ადმინისტრაციულ-სამართლებრივი აქტით, მფლობელობა შეუწყდება სახელმწიფოს მიერ საცხოვრებელი სადგომის ღირებულების ანაზღაურების მომენტიდან.
ანაზღაურების მისაღებად სახელმწიფოს მიმართ სარჩელის წარდგენის უფლება აქვს როგორც მოსარგებლეს, ისე მესაკუთრეს (საცხოვრებელი სადგომის ღირებულების ანაზღაურების შესახებ სარჩელი).
დამატებითი ინფორმაციის მიღების მიზნით დაუკავშირდით საერთაშორისო საადვოკატო კომპანია ,,ნაკაშიძე&პარტნიორები/ Law Office Nakashidze&Partners''-ს.
ვუზრუნველვყობთ თქვენს დაცვას/წარმომადგენლობას: საქართველოსა და იტალიაში ყველა ინსტანციის სასამართლოში; ადმინისტრაციულ ორგანოებში,საელჩო,საკონსულო,იუსტიციის სახლში და სამინისტროებში; სამართლებრივი ურთიერთობის რეგულირებას ფიზიკურ და იურიდიულ პირებთან;სტრასბურგის-ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით საქართველოში 599 50 55 78 თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47 ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
