ზარის მოთხოვნავის ეკუთვნის მემკვიდრეობით მშობლების ქონება, გოგოს თუ ბიჭს?
მემკვიდრეობის მიღებასთან დაკავშირებით ყოველდღიურად ვიღებთ შეკითხვებს, ვებ-გვერდზე, Facebook გვერდზე, sms-ის სახით და სატელეფონო ზარებით. სწორედ აქედან გამომდინარე, საადვოკატო ბიურო ‘’ნაკაშიძე და პარტნიორები‘’-ს დამფუძნებელი, მმართველი პარტნიორი ნათია ნაკაშიძე უპასუხებს და კომპეტენტურ რჩევებს მისცემს, ჩვენი გამომწერების მიერ გადმოგზავნილ შეკითხვებს.
- ვის ეკუთვნის მემკვიდრეობით მშობლების ქონება, გოგოს თუ ბიჭს?
მემკვიდრეობის განაწილება ყველა დროის ერთ-ერთი აქტუალური საკითხია. დღევანდელ რეალობაშიც კი სამწუხაროდ, არც თუ ისე იშვიათად შეხვდებით ისეთ მოსაზრებას, თითქოს მამკვიდრებლის ქონება ეკუთვნის მხოლოდ მის შვილ ბიჭს, თუმცა კანონით დადგენილ წესებს აღნიშნული მოსაზრება არ შეესაბამება.
ამრიგად, კანონით, ქალიშვილიც ისეთივე სრულფასოვანი მემკვიდრეა, როგორც – ვაჟი. ანდერძით მემკვიდრეობის შემთხვევაშიც კი, პირველი რიგის მემკვიდრები მიიღებენ იმ ქონების ნახევარს, რომელსაც მიიღებდნენ თუ ანდერძი არ იარსებებდა.
- მოგესალმებით, მაინტერესებს სამკვიდროს გახსნამდე თუკი გარდაიცვლება მემკვიდრე, მაშინ მის შვილს შუძლია თუ არა რაიმე წილის მიღება სამკვიდროდან? მადლობა წინასწარ.
სამოქალაქო კოდექსის 1336-ე მუხლის თანახმად, "შვილიშვილები, შვილიშვილის შვილებისა და ამ უკანასკნელთა შვილები კანონით მემკვიდრეებად ჩაითვლებიან, თუ სამკვიდროს გახსნის დროისათვის ცოცხალი აღარ არის მათი მშობელი, რომელიც მამკვიდრებლის მემკვიდრე უნდა ყოფილიყო, და თანასწორად იღებენ იმ წილს, რომელიც კანონით მემკვიდრეობის დროს მათ გარდაცვლილ მშობელს ერგებოდა.
- ვიმყოფები ემიგრაციაში, გარდაიცვალა ჩემი დედამთილი რომლის სახელზეც იყო გაფორმებული სახლი. შემიძლია მე რძალმა რომ მოვითხოვო წილი შვილებისთვის? საქართველოში ჩამოსვლის გარეშე? ჩემი მეუღლე გარდაცლილია.
დიახ შეგიძლიათ. შეგვიძლია გაგიწიოთ საქმისწარმოების მართვა სამკვიდროს საქმეზე ამისთვის მხოლოდ დისტანციური მინდობილობა იქნება საჭირო და ასვე, იურიდიული მომსახურების ხელშეკრულების გაფორმება. მარტივად რომ რომ გითხრათ, შეგვიძლია ვადა თუ არის გასული სასამართლოში კლიენტის გარეშეც წარმომადგენლობა.
- ხუთი თვეა გარდაიცვალა ჩემი მამამთილი, მის სახელზეა ბინა და სოფლის სახლი. გვაქვს გარდაცვალების ცნობა. მემკვიდრეობის მისაღებად რა დოკუმენტებია საჭირო? ჩემი მული არ იმყოფება საქართველოში და შეგვიძლია, მის გარეშე მივიღოთ მემკვიდრეობა?
კანონი ადგენს, რომ სამკვიდრო უნდა მიიღონ ექვსი თვის განმავლობაში სამკვიდროს გახსნის დღიდან. სამკვიდრო იხსნება პირის გარდაცვალების ან სასამართლოს მიერ გარდაცვლილად მისი გამოცხადების შედეგად, ხოლო სამკვიდროს გახსნის დროდ ითვლება მამკვიდრებლის გარდაცვალების დღე, ან პირის გარდაცვლილად გამოცხადების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების ძალაში შესვლის დღე. თუ არსებობს რამდენიმე მემკვიდრე, ყველა მათგანს აქვს უფლება წარადგინოს განცხადება მემკვიდრეობაზე.
- ჩემმა დედამთილმა შეადგინა რამდენიმე ანდერძი, როცა გაბრაზებული იყო ჩემს ქმარზე, მულს უტოვებდა ყველაფერს, მაგრამ ბოლოს შეცვალა და ჩემს ქმარს უთხრა შენ გიტოვებო. ამ დროს რა უნდა ვქნათ? დედამთილი გარდაცვლილია.
ზოგადად, თუ ერთმა პირმა რამდენიმე ანდერძი შეადგინა, რომელთაგან ერთ-ერთი შედგენილია სანოტარო ფორმით, უპირატესობა სანოტარო ფორმით შედგენილ ანდერძს ენიჭება და სანოტარო ანდერძი, სხვა ფორმით შედგენილი ანდერძით არ ჩანაცვლდება.
- როდესაც ბაბუა უფორმებს შვილიშვილს უძრავ ქონებას და აფორმებენ ჩუქების ხელშეკრულებას, ანუ არის პირველი რიგის მემკვიდრე, არ მოუწევს გადასახადის გადახდა საშემოსავლოში? ან საერთოდ რა შეზღუდვებია რაც შეიძლება გავითვალისწინო
დიახ არ მოუწევს. მესაკუთრეს თავისუფლად შეუძლია აჩუქოს თავისი ქონება ნებისმიერ პირს გარდა იმ შემთხვევისა თუ ქონებას ადევს ყადაღა, გასხვისების აკრძალვა ან სხვა ვალდებულება რომელიც კრძალავს ნივთის გასხვისებას.იპოთეკის არსებობა არ იწვევს ქონების გასხვისების შეზღუდვას იპოთეკა გადაყვება ახალ მესაკუთრეს.
- სოფლის სახლი- რომელიც ოდესღაც იყო ბაბუაზე, აბსოლუტურად არანაირი საბუთი არ გვაქვს, სახლი არც დაკანონებულია არც პრივატიზება არ აქვს გაკეთებული არც თავის დროზე არც ახლა, არც არქივში არ ამოვიდა რაიმე სახის ინფორმაცია, გთხოვთ დამაკვალიანოთ როგორ შეიძლება ეს სახლი შვილებმა დაიკანონონ ?
გარდაცვალების შემდეგ, როდესაც შვილებს შორის მემკვიდრეობის განაწილება ხდება, არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს სქესს. შვილები თანამესაკუთრეებად დარეგისტრირდებიან. კანონით მემკვიდრეობის დროს ყველა შვილს თანაბარი უფლება ექნებათ სამკვიდრო ქონებაზე და მათი ნებაა, როგორ განკარგავენ ამ ქონებას. შეუძლიათ, ასე გამიჯნონ და ცალ-ცალკე საკუთრებად დაარეგისტრირონ.
სამკვიდრო მოწმობის მისაღებად წარსადგენი დოკუმენტაციის ერთიანი ნუსხა არ არსებობს. ცალკეულ შემთხვევებში შესაძლოა დამატებით დოკუმენტების წარდგენა გახდეს საჭირო, მაგრამ რაც აუცილებლად დაგჭირდებათ, ეს არის:
1 ) გარდაცვალების მოწმობა;
2) თქვენს, მემკვიდრესა და მამკვიდრებელს შორის არსებული ნათესაური კავშირის დამდგენი დოკუმენტი:
ა)თუ მეუღლე ხართ, ამას ადასტურებს ქორწინების მოწმობა,
ბ)თუ შვილი ხართ - დაბადების მოწმობა,
გ) თუ ნაშვილები ხართ - შვილად აყვანის მოწმობა და ა.შ.
3) განცხადება;
4) თუ განცხადების შეტანა არ მოხდა გარდაცვალებიდან ექვსი თვის ვადაში, დაგჭირდებათ ის დოკუმენტები რომ თქვენ ნამდვილად დაეუფლეთ სამკვიდროს
5) მემკვიდრეობით მისაღები ქონების გარდაცვლილისადმი კუთვნილების დამდგენი დოკუმენტი;
6) ანდერძი - თუ ხართ ანდერძისმიერი მემკვიდრე;
ეს ჩამონათვალი სრული და ამომწურავი არ არის. ყოველი სამკვიდრო საქმე განსხვავებულია. მითითებულთაგან შესაძლოა, ორი დოკუმენტის წარდგენაც კი აღმოჩნდეს საკმარისი, მაგრამ შესაძლოა, პირიქით, ჩამონათვალს სხვა დოკუმენტებიც დაემატოს.
უკიდურეს ვითარებაში კი - შესაძლებელია აუცილებელი გახდეს სასამართლოსთვის მიმართვა.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით
საქართველოში 
599 50 55 78
თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47
ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
მსგავსი სიახლეები
მემკვიდრეობა, მემკვიდრეობაზე პრობლემა, მემკვიდრეობაა, მემკვიდრეობით ქონების მიღების საქმის წარმოება, მემკვიდრეობ, მემკვიდრეობის ფაქტობრივი ფლობით მიღების იურიდიული ფაქტის დადგენა და სხვა, მემკვიდრეობის მიღება, მემკვიდრეობის მიღება 599505578, მემკვიდრეობი
მემკვიდრეობის მიღებასთან დაკავშირებით ყოველდღიურად ვიღებთ შეკითხვებს, ვებ-გვერდზე, Facebook გვერდზე, sms-ის სახით და სატელეფონო ზარებით. სწორედ აქედან გამომდინარე, საადვოკატო ბიურო ‘’ნაკაშიძე და პარტნიორები‘’-ს დამფუძნებელი, მმართველი პარტნიორი ნათია ნაკაშიძე უპასუხებს და კომპეტენტურ რჩევებს მისცემს, ჩვენი გამომწერების მიერ გადმოგზავნილ შეკითხვებს.
- ვის ეკუთვნის მემკვიდრეობით მშობლების ქონება, გოგოს თუ ბიჭს?
მემკვიდრეობის განაწილება ყველა დროის ერთ-ერთი აქტუალური საკითხია. დღევანდელ რეალობაშიც კი სამწუხაროდ, არც თუ ისე იშვიათად შეხვდებით ისეთ მოსაზრებას, თითქოს მამკვიდრებლის ქონება ეკუთვნის მხოლოდ მის შვილ ბიჭს, თუმცა კანონით დადგენილ წესებს აღნიშნული მოსაზრება არ შეესაბამება.
ამრიგად, კანონით, ქალიშვილიც ისეთივე სრულფასოვანი მემკვიდრეა, როგორც – ვაჟი. ანდერძით მემკვიდრეობის შემთხვევაშიც კი, პირველი რიგის მემკვიდრები მიიღებენ იმ ქონების ნახევარს, რომელსაც მიიღებდნენ თუ ანდერძი არ იარსებებდა.
- მოგესალმებით, მაინტერესებს სამკვიდროს გახსნამდე თუკი გარდაიცვლება მემკვიდრე, მაშინ მის შვილს შუძლია თუ არა რაიმე წილის მიღება სამკვიდროდან? მადლობა წინასწარ.
სამოქალაქო კოდექსის 1336-ე მუხლის თანახმად, "შვილიშვილები, შვილიშვილის შვილებისა და ამ უკანასკნელთა შვილები კანონით მემკვიდრეებად ჩაითვლებიან, თუ სამკვიდროს გახსნის დროისათვის ცოცხალი აღარ არის მათი მშობელი, რომელიც მამკვიდრებლის მემკვიდრე უნდა ყოფილიყო, და თანასწორად იღებენ იმ წილს, რომელიც კანონით მემკვიდრეობის დროს მათ გარდაცვლილ მშობელს ერგებოდა.
- ვიმყოფები ემიგრაციაში, გარდაიცვალა ჩემი დედამთილი რომლის სახელზეც იყო გაფორმებული სახლი. შემიძლია მე რძალმა რომ მოვითხოვო წილი შვილებისთვის? საქართველოში ჩამოსვლის გარეშე? ჩემი მეუღლე გარდაცლილია.
დიახ შეგიძლიათ. შეგვიძლია გაგიწიოთ საქმისწარმოების მართვა სამკვიდროს საქმეზე ამისთვის მხოლოდ დისტანციური მინდობილობა იქნება საჭირო და ასვე, იურიდიული მომსახურების ხელშეკრულების გაფორმება. მარტივად რომ რომ გითხრათ, შეგვიძლია ვადა თუ არის გასული სასამართლოში კლიენტის გარეშეც წარმომადგენლობა.
- ხუთი თვეა გარდაიცვალა ჩემი მამამთილი, მის სახელზეა ბინა და სოფლის სახლი. გვაქვს გარდაცვალების ცნობა. მემკვიდრეობის მისაღებად რა დოკუმენტებია საჭირო? ჩემი მული არ იმყოფება საქართველოში და შეგვიძლია, მის გარეშე მივიღოთ მემკვიდრეობა?
კანონი ადგენს, რომ სამკვიდრო უნდა მიიღონ ექვსი თვის განმავლობაში სამკვიდროს გახსნის დღიდან. სამკვიდრო იხსნება პირის გარდაცვალების ან სასამართლოს მიერ გარდაცვლილად მისი გამოცხადების შედეგად, ხოლო სამკვიდროს გახსნის დროდ ითვლება მამკვიდრებლის გარდაცვალების დღე, ან პირის გარდაცვლილად გამოცხადების შესახებ სასამართლოს გადაწყვეტილების ძალაში შესვლის დღე. თუ არსებობს რამდენიმე მემკვიდრე, ყველა მათგანს აქვს უფლება წარადგინოს განცხადება მემკვიდრეობაზე.
- ჩემმა დედამთილმა შეადგინა რამდენიმე ანდერძი, როცა გაბრაზებული იყო ჩემს ქმარზე, მულს უტოვებდა ყველაფერს, მაგრამ ბოლოს შეცვალა და ჩემს ქმარს უთხრა შენ გიტოვებო. ამ დროს რა უნდა ვქნათ? დედამთილი გარდაცვლილია.
ზოგადად, თუ ერთმა პირმა რამდენიმე ანდერძი შეადგინა, რომელთაგან ერთ-ერთი შედგენილია სანოტარო ფორმით, უპირატესობა სანოტარო ფორმით შედგენილ ანდერძს ენიჭება და სანოტარო ანდერძი, სხვა ფორმით შედგენილი ანდერძით არ ჩანაცვლდება.
- როდესაც ბაბუა უფორმებს შვილიშვილს უძრავ ქონებას და აფორმებენ ჩუქების ხელშეკრულებას, ანუ არის პირველი რიგის მემკვიდრე, არ მოუწევს გადასახადის გადახდა საშემოსავლოში? ან საერთოდ რა შეზღუდვებია რაც შეიძლება გავითვალისწინო
დიახ არ მოუწევს. მესაკუთრეს თავისუფლად შეუძლია აჩუქოს თავისი ქონება ნებისმიერ პირს გარდა იმ შემთხვევისა თუ ქონებას ადევს ყადაღა, გასხვისების აკრძალვა ან სხვა ვალდებულება რომელიც კრძალავს ნივთის გასხვისებას.იპოთეკის არსებობა არ იწვევს ქონების გასხვისების შეზღუდვას იპოთეკა გადაყვება ახალ მესაკუთრეს.
- სოფლის სახლი- რომელიც ოდესღაც იყო ბაბუაზე, აბსოლუტურად არანაირი საბუთი არ გვაქვს, სახლი არც დაკანონებულია არც პრივატიზება არ აქვს გაკეთებული არც თავის დროზე არც ახლა, არც არქივში არ ამოვიდა რაიმე სახის ინფორმაცია, გთხოვთ დამაკვალიანოთ როგორ შეიძლება ეს სახლი შვილებმა დაიკანონონ ?
გარდაცვალების შემდეგ, როდესაც შვილებს შორის მემკვიდრეობის განაწილება ხდება, არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს სქესს. შვილები თანამესაკუთრეებად დარეგისტრირდებიან. კანონით მემკვიდრეობის დროს ყველა შვილს თანაბარი უფლება ექნებათ სამკვიდრო ქონებაზე და მათი ნებაა, როგორ განკარგავენ ამ ქონებას. შეუძლიათ, ასე გამიჯნონ და ცალ-ცალკე საკუთრებად დაარეგისტრირონ.
სამკვიდრო მოწმობის მისაღებად წარსადგენი დოკუმენტაციის ერთიანი ნუსხა არ არსებობს. ცალკეულ შემთხვევებში შესაძლოა დამატებით დოკუმენტების წარდგენა გახდეს საჭირო, მაგრამ რაც აუცილებლად დაგჭირდებათ, ეს არის:
1 ) გარდაცვალების მოწმობა;
2) თქვენს, მემკვიდრესა და მამკვიდრებელს შორის არსებული ნათესაური კავშირის დამდგენი დოკუმენტი:
ა)თუ მეუღლე ხართ, ამას ადასტურებს ქორწინების მოწმობა,
ბ)თუ შვილი ხართ - დაბადების მოწმობა,
გ) თუ ნაშვილები ხართ - შვილად აყვანის მოწმობა და ა.შ.
3) განცხადება;
4) თუ განცხადების შეტანა არ მოხდა გარდაცვალებიდან ექვსი თვის ვადაში, დაგჭირდებათ ის დოკუმენტები რომ თქვენ ნამდვილად დაეუფლეთ სამკვიდროს
5) მემკვიდრეობით მისაღები ქონების გარდაცვლილისადმი კუთვნილების დამდგენი დოკუმენტი;
6) ანდერძი - თუ ხართ ანდერძისმიერი მემკვიდრე;
ეს ჩამონათვალი სრული და ამომწურავი არ არის. ყოველი სამკვიდრო საქმე განსხვავებულია. მითითებულთაგან შესაძლოა, ორი დოკუმენტის წარდგენაც კი აღმოჩნდეს საკმარისი, მაგრამ შესაძლოა, პირიქით, ჩამონათვალს სხვა დოკუმენტებიც დაემატოს.
უკიდურეს ვითარებაში კი - შესაძლებელია აუცილებელი გახდეს სასამართლოსთვის მიმართვა.
კონსულტაციისთვის დაგვიკავშირდით საქართველოში 599 50 55 78 თბილისი, ალ.ყაზბეგის №47 (მეტრო დელისი)
თბილისი, გურამიშვილის N23 ა (მეტრო ღრმაღელე)
იტალიაში 351 5 47 00 47 ბარი, ბალენძანოს მოედანი 12ა
